Shkaku i ndërtimit të murit kinez do të ju habisë!
Shkaku i ndërtimit të murit kinez do të ju habisë!

Princeshat e lashta 2000 vjet më parë ndihmuan në ndërtimin e një perandorie të madhe ushtarake, e cila e shtyu Kinën të ndërtonte Murin e Madh për t’i ndaluar ata të pushtonin. Gratë me ndikim, ndoshta princesha, luajtën një rol kyç në ruajtjen e Xiongnu.
Princeshat e lashta ndihmuan në ndërtimin e perandorisë së madhe ushtarake, nga Kazakistani në Mongoli, që e shtyu Kinën të ndërtonte Murin e Madh, raportoi uebfaqja “Sve o arheologiji”. Perandoria nomade misterioze Xiongnu sundoi stepat euroaziatike midis vitit 200 p.e.s. dhe 100 vjet pas Krishtit. Dominohej nga gratë luftëtare me kuaj, territor i Mongolisë së sotme. Ekonomia e këtyre nomadëve bazohej në blegtori dhe prodhim qumështi. Xiongnu ishin nomadë të famshëm, që ndërtuan perandorinë e tyre mbi “kurrizin e kuajve”, thuhet në deklaratë. Shkathtësia e tyre në luftën e montuar i bëri ata armiq të shpejtë dhe të frikshëm, dhe betejat e tyre legjendare me Perandorinë e Kinës përfundimisht çuan në ndërtimin e Murit të Madh të Kinës.
Xiongnu ndërtoi një perandori shumë-etnike në stepën mongole që ishte e lidhur nga tregtia me Romën, Egjiptin dhe Perandorinë Kineze. Megjithatë, ndryshe nga fqinjët e tyre, ata kurrë nuk e zhvilluan shkrim-leximin. Për shkak të kësaj, të dhënat historike të Xiongnu u shkruan dhe u transmetuan nga kundërshtarët e tyre. Këto të dhëna, të shkruara kryesisht nga kronistët e dinastisë Han, ofrojnë pak informacion të dobishëm për origjinën e Xiongnu-ve, ngritjen e tyre politike ose organizimin e tyre shoqëror. Tani dihet pak më shumë rreth tyre, por edhe më shumë po vihet në pikëpyetje, bazuar në arkeogjenetikën apo ADN-në e lashtë nga mbetjet skeletore.

Princeshat nomade dhe roli i tyre
Analiza e ADN-së së lashtë ka treguar se gratë varroseshin në dy nekropolet Xiongnu, në varret më të mëdha. Bëhet fjalë për gra që ishin të lidhura ngushtë me sundimtarët e mbretërisë. Ata u varrosën me varre luksoze. Analiza e mëtejshme e ADN-së së lashtë nga varret më të vogla vërtetoi se kishte diversitet gjenetik shumë më të madh. Këta ishin shërbëtorë meshkuj, të cilët vinin shpesh nga rajone të largëta të perandorisë, nga Deti i Zi në Mongolinë Lindore, për të çimentuar aleancën. Hulumtimet kanë treguar se familjet në pushtet që sunduan Perandorinë Xiongnun dërguan gratë e tyre në kufij për të forcuar aleancat politike me sundimtarët lokalë. Vetem femrat e perandorise, qe merreshin edhe me politike, benin varrime me te gjitha nderimet. Gratë ruajtën statusin e tyre të lartë gjatë gjithë jetës së tyre, prandaj për nder të tyre bëheshin funerale ceremoniale. Ata jo vetëm që ishin “rruga drejt qëllimit” në lojërat politike të të afërmve të tyre meshkuj, por ishin edhe pjesëmarrës aktivë dhe zbatonin politikën e tyre. “Rezultatet tona konfirmojnë traditën e gjatë nomade të princeshave që luajtën një rol kyç në jetën politike dhe ekonomike të perandorive, veçanërisht në rajonet periferike – një traditë që filloi me Xiongnu dhe vazhdoi më shumë se 1000 vjet më vonë nën mongolët. Perandoria”, tha Jamsranjav Bayarsaihan, përgjegjës për projektin arkeologjik mongol.

“Megjithëse historia ndonjëherë i ka nënvlerësuar perandoritë nomade si të brishta dhe jetëshkurtra, traditat e tyre të forta nuk kanë pushuar kurrë së ekzistuari.”