Shkëmbinj të ç’rregullt: Ata duken jashtë vendit dhe janë dëshmi e ndryshimeve klimatike në të kaluarën

Nëse keni parë ndonjëherë një shkëmb që duket se nuk përshtatet me mjedisin e tij, ka të ngjarë të jetë një nga shumë provat e ndryshimeve klimatike në të kaluarën.

Keni hasur në ndonjë shkëmb që nuk përzihet fare me peizazhin? Ato mure të mëdha që shquhen për masivitetin e tyre? Sipas të gjitha gjasave, bëhet fjalë për një shkëmb i përhershëm akullnajor, i cili është bartur nga rrjedha e akullit dhe ka përfunduar në atë vend gjatë shkrirjes, në disa raste qindra kilometra nga vendndodhja fillestare.

Shkëmbinjtë e çrregullt ndryshojnë në madhësi nga guralecat me madhësi palme deri te gurët me madhësi shtëpie. Ata shtrihen në fusha, në shpatet e maleve dhe në fund të deteve. Këta shkëmbinj udhëtues – si ai pranë malit Ingleborough, në Parkun Kombëtar Yorkshire Dales të Anglisë – dallohen nga rrethinat e tyre. Litologjia e tyre, domethënë përbërja e tyre fizike, mund të ndryshojë nga toka ku u vendosën, gjë që shpesh krijon skena befasuese që bëhen joshje për udhëtarët dhe burime legjendash të pabesueshme lokale.

Por vetë shkëmbinjtë tregojnë histori dhe për shkencëtarët që dinë të interpretojnë peizazhin, shkëmbinjtë e çrregullt mund të zbulojnë shenja të lëvizjeve të hapësirave të ngrira të Tokës gjatë shumë mijëvjeçarëve.

“Ato çuan në zbulimin e një akullnajaje shumë më të gjerë, akullnajave kontinentale, atë që ne tani e quajmë Epoka e Akullit”, thotë Edward Evenson, një akullnajat në Universitetin Lehigh në Pensilvani, SHBA. Ndërsa akullnajat e sotme shkrihen dhe tërhiqen, shkëmbinjtë e çrregullt të ardhshëm ka të ngjarë të tregojnë histori të ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga njeriu.

Sa shkëmbinj të tillë dhe në cilat vende në Maqedoni keni vënë re?

LEXO EDHE:

Back to top button