Shkencëtarët kinezë kanë klonuar një majmun që është gjenetikisht i ngjashëm me njerëzit
Shkencëtarët kinezë kanë klonuar majmunin e parë rezus, një specie që përdoret shpesh në kërkimet mjekësore për shkak të ngjashmërisë fizike me njerëzit.

Ata besojnë se kjo procedurë mund të përshpejtojë testimin e drogës sepse kafshët gjenetikisht identike kanë të njëjtat reagime, duke lejuar teste më të sakta dhe më të sigurta.
Në përpjekjet e mëparshme për të klonuar majmunët rezus, femra nuk e çoi shtatzëninë deri në fund ose këlyshët ngordhën brenda disa orësh pas lindjes. Kur shumohen gjitarët, ata prodhojnë pasardhës që kanë një përzierje të gjeneve të babait dhe nënës. Gjatë klonimit, përdoren metoda të veçanta për të marrë një individ që është një kopje identike e një tjetri.
Kafsha më e famshme e klonuar është delja Dolly, e lindur në vitin 1996. Shkencëtarët kanë riprogramuar qelizat e lëkurës së deleve dhe i kanë kthyer ato në qeliza embrionale – duke ndërtuar qeliza që mund të zhvillohen në çdo pjesë të trupit. Këto embrione më pas u implantuan në nënën surrogate të Dolly-t.
Shkencëtarët kinezë deklarojnë se në thelb bënë të njëjtën gjë, por me një majmun rezus dhe se kafsha ishte e shëndetshme për më shumë se dy vjet, që do të thotë se procesi i klonimit ishte i suksesshëm, raporton BBC .
Por një zëdhënës i Shoqërisë Mbretërore të Britanisë për Parandalimin e Mizorisë ndaj Kafshëve (RSPCA) tha se vuajtjet që kaluan kafshët tejkalonin çdo përfitim të menjëhershëm për pacientët njerëzorë. Majmunët rezus zakonisht jetojnë në egërsi të Azisë; në Afganistan, Indi, Tajlandë, Vietnam dhe Kinë.
Majmunët e parë makakë u klonuan në vitin 2018, por shkencëtarët preferojnë majmunët rezus gjatë provave mjekësore për shkak të ngjashmërisë së tyre gjenetike me njerëzit. Problemi me riprogramimin e qelizave të rritura në qeliza embrionale është se gabimet bëhen në shumicën e përpjekjeve. Për shkak të kësaj, lindin shumë pak individë të klonuar dhe akoma më pak prej tyre janë të shëndetshëm.
Shkencëtarët në Kinë kanë zbuluar se në përpjekjet e dështuara për klonimin me majmunët rezus, placenta, e cila furnizon fetusin me oksigjen dhe lëndë ushqyese, nuk u zhvillua siç duhet për shkak të një gabimi në procesin e riprogramimit dhe për këtë arsye fetusi nuk mund të zhvillohej.
Prandaj, ekspertët nuk përdorën pjesën e embrionit të klonuar që zhvillohet më tej në placentë. Ata përdorën 113 embrione, prej të cilave ia dolën të implantojnë 11. Ata arritën dy shtatzëni, njëra prej të cilave u çua deri në fund. Ata e quajtën majmunin e klonuar “ReTro”, sipas metodës shkencore që përdorën gjatë procedurës.
“Nuk ka asnjë aplikim të menjëhershëm të këtij hulumtimi. Duhet të përfitojë pacientët, por aplikimi aktual është vite larg dhe ka të ngjarë të duhet të prodhohen më shumë ‘modele’ të tilla kafshësh”, tha një zëdhënës i RSPCA.
“RSPCA është shumë e shqetësuar për numrin e madh të kafshëve që vuajnë kur këto eksperimente kryhen me një shkallë të ulët suksesi. Primatët janë kafshë inteligjente dhe të ndjeshme, jo mjete kërkimore.
Në përgjigje të këtyre komenteve, gjenetisti Falong Lu i Akademisë Kineze të Shkencave i tha BBC-së se shkencëtarët synojnë të përdorin sa më pak embrione dhe se të gjitha miratimet etike janë marrë për kërkimin.
“Të gjitha procedurat e kafshëve në studimin tonë iu përmbajtën udhëzimeve të përcaktuara nga Komitetet e Përdorimit dhe Kujdesit të Kafshëve të Institutit të Shkencave Biologjike të Shangait, Akademisë Kineze të Shkencave (CAS) dhe Institutit të Neuroshkencës. Protokolli u miratua nga Qendra CAS për Ekselencën në Shkencën e Trurit për Përdorimin dhe Kujdesin e Kafshëve”, tha ai.
Hulumtimi i diseksionit të mekanizmit të riprogramimit dhe aplikimi i zëvendësimit të trofoblasteve në transferimin bërthamor të qelizave somatike të majmunit u botua në revistën Nature communications.