Rriqrat mund të jenë aktivë në çdo stinë dhe është e rëndësishme të kontrolloni dhe të hiqni gjakpirëset sa më shpejt të jetë e mundur — veçanërisht pasi keni qenë jashtë duke bërë ecje, duke punuar në kopsht ose duke shijuar natyrën.

«Njerëzit janë më shumë jashtë gjatë verës, kështu që dëgjojmë për më shumë infeksione nga rriqrat », tha Sam Telford, një ekspert i sëmundjeve infektive në Universitetin Tufts. Por ai bën thirrje për kujdes gjatë gjithë vitit, sepse «çdo stinë është stina e rriqrave».

Ndërsa popullatat e rriqrave ndryshojnë shumë sipas rajonit, disa shtete verilindore, përfshirë Maine, Massachusetts dhe Rhode Island, po shohin një numër “mbi mesataren” të rriqrave të qenve amerikanë këtë vit, tha Telford.

Dhe shteti i Nju Jorkut po sheh një numër më të lartë të pickimeve të rriqrave të drerit të raportuara këtë vit sesa vitin e kaluar, tha Saravanan Thangamani, i cili studion sëmundjet e transmetuara nga rriqrat në Universitetin Mjekësor SUNY Upstate.

Si rriqrat mund të përhapin sëmundjet

Rriqrat, ashtu si mushkonjat, duhet të ushqehen me gjak. Por në vend që të pickojnë shpejt, ato ushqehen ngadalë – me pjesë të gojës me grep që ngjiten në lëkurën e drerit, lepujve, qenve dhe njerëzve.

Ekzistojnë shumë lloje të ndryshme rriqrash që gjenden në nivel global dhe vetëm disa prej tyre përhapin mikrobe që mund t’i sëmurin njerëzit. Një shqetësim kryesor janë rriqrat me këmbë të zeza, të quajtura edhe rriqra dreri, të cilat mund të përhapin sëmundjen Lyme. Dikur gjendeshin kryesisht në Anglinë e Re dhe zona të tjera të Midëest-it, por tani këto rriqra janë të pranishme në një gamë më të gjerë.

Një pickim nga rriqra nuk çon gjithmonë në sëmundje. “Nëse e hiqni një rriqër brenda 24 orëve nga ngjitja, është mjaft e pamundur që të infektoheni”, tha Telford.

Si të kontrolloni për rriqra

Rriqrat zakonisht gjenden ulët në tokë, në mbeturinat e gjetheve ose në zona me bar.

Kontrolloni rrobat tuaja për rriqra dhe bëni një kontroll të plotë të trupit, duke përfshirë nën sqetulla dhe pas veshëve, gjunjëve dhe flokëve.

«Nëse jeni jashtë gjithë ditën, përpiquni të bëni një kontroll të shpejtë për rriqra çdo disa orë», tha Bobbi Pritt në Klinikën Mayo. «Kur të ktheheni brenda, bëni një dush. Kjo do të lajë çdo rriqër të pangjitur dhe gjithashtu ka më shumë të ngjarë të dalloni çdo rriqër tjetër».

Përdorni piskatore për të hequr rriqrën dhe kapeni sa më afër lëkurës që të jetë e mundur për ta tërhequr nga koka. Nëse nuk i keni afër, mund të përdorni edhe thonjtë, cepin e një karte krediti ose ndonjë objekt gjysmë të mprehtë.

Si t’i mbani larg rriqrat

Qasja më e mirë është të minimizohet plotësisht ekspozimi ndaj rriqrave.

Sprejet kundër insekteve që përmbajnë përbërës të tillë si DEET, mund të spërkaten në lëkurën e ekspozuar për të larguar rriqrat dhe mushkonjat, tha Telford.

Vishni rroba me mëngë dhe pantallona të gjata, dhe gjithashtu mund të spërkatni rrobat me repelentë që përmbajnë permetrin, një kimikat i ngjashëm me një përbërës natyral në krizantema që i bën rriqrat të shmangin lulet.

Mbroni kafshët tuaja shtëpiake nga rriqrat

Mos harroni t’u kushtoni vëmendje kafshëve shtëpiake që jetojnë jashtë. Medikamentet mund të parandalojnë ngjitjen e pleshtave dhe rriqrave në lëkurën e qenit. Por është ende një ide e mirë të kontrolloni qimet, pasi të keni qenë jashtë.

«Kudo që kafshët shtëpiake nuk mund të pastrohen lehtë, aty do të jenë rriqrat – në veshë, rreth zonës së futyrës, nën jakë, midis gishtërinjve të këmbëve», tha Thangamani.

Qentë dhe macet që enden jashtë gjithashtu mund të sjellin rriqra në shtëpi.

«Nëse kafshët shtëpiake sjellin rriqra, një rriqër mund të jetojë në shtëpi për muaj të tërë derisa të gjejë vaktin e radhës me gjak», që mund të jetë një anëtar tjetër i familjes, tha ai.

Çfarë duhet të bëni pas një pickimi të rriqrës

Pasi ta hiqni rriqrën, mbani një sy në lëkurën përreth pickimit. Nëse shfaqet skuqje ose simptoma të ngjashme me gripin brenda disa ditësh ose javësh, vizitoni një mjek.

Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve nuk rekomandojnë testimin e rriqrave, sepse rezultatet mund të mos jenë të besueshme./ AP.