Skicat e Leonardo da Vinçit tregojnë se ai e kuptoi gravitetin një shekull para Njutonit
Isaac Njutonit i njihet merita për formulimin e parë të Teorisë së Gravitetit në gjysmën e dytë të shekullit të 17-të, me sa duket i frymëzuar nga një mollë që bie nga një pemë, por aspektet themelore të gravitetit u njohën gjithashtu nga Leonardo da Vinci më shumë se njëqind vjet më parë. tregon hulumtimet e reja.
Hulumtimi analizoi diagramet në fletoret tashmë të dixhitalizuara të Leonardos, duke përfshirë skicat e trekëndëshave që tregojnë marrëdhënien midis lëvizjes natyrore, lëvizjes së drejtuar dhe barazimit të lëvizjes, një pranim se graviteti është një lloj nxitimi.
Në rastin e Leonardos, kjo përfshinte një eksperiment me derdhjen e rërës nga një kavanoz. Da Vinci e kuptoi se nëse kavanozi tërhiqej përgjatë një rrafshi horizontal me të njëjtën shpejtësi si forca që tërhiqte kokrrat poshtë, rëra do të formonte hipotenuzën e një trekëndëshi. Kjo njohuri për ndryshimin e shpejtësisë së një objekti që bie me kalimin e kohës është një hap kyç në rrugën drejt gjetjes së konstantës gravitacionale të Tokës.
– Rreth 500 vjet më parë, Leonardo da Vinci u përpoq të zbulonte misterin e gravitetit dhe lidhjen e tij me nxitimin përmes një sërë eksperimentesh gjeniale të udhëhequra vetëm nga imagjinata e tij dhe teknikat mjeshtërore eksperimentale – shkruajnë studiuesit në punimin e botuar.
Kjo konstante gravitacionale do të përdorej më vonë nga Njutoni për të përcaktuar ligjet e tij të lëvizjes (përfshirë gravitetin) dhe nga Albert Ajnshtajni në Teorinë e tij të Relativitetit të Përgjithshëm. Leonardo e dinte se kishte zbuluar diçka, por nuk ishte i sigurt se çfarë ishte.
Megjithëse kishte gabime në llogaritjet e tij, kryerja e eksperimenteve të Leonardos në laborator zbuloi se algoritmi i tij llogariti konstantën e pakapshme gravitacionale (“g”) me 97 për qind saktësi, krahasuar me metodat dhe ekuacionet moderne.
– Duke zhvilluar një qasje të ekuivalencës gjeometrike për të demonstruar ligjet e lëvizjes, Leonardo tregoi njohuri të jashtëzakonshme në dinamikën e objekteve që bien duke shmangur nevojën për të ditur vlerën e saktë të “g” për sa kohë që supozojmë se “g” përfaqëson shkallën e ndryshimi i shpejtësisë ose nxitimit – shkruajnë studiuesit.
– Nëse do të kishte kryer eksperimentin që përshkroi në dorëshkrimin e tij, atëherë ai mund të ishte personi i parë që me vetëdije do të gjeneronte efektin e forcës “g” pa qenë në gjendje rënie të lirë – thonë studiuesit.
Studiuesit ishin veçanërisht të impresionuar nga metodat e Leonardos, duke përdorur atë që ishte në dispozicion për të në atë kohë, kryesisht gjeometrinë, dhe duke e përdorur atë për të eksploruar diçka të panjohur. E njëjta risi mund të zbatohet sot në shkencë.
Njutoni nuk doli vetë me ligjin e gravitetit universal: Galileo njohu lidhjen midis lëvizjes së rënies së lirë dhe kohës në 1604, ndërsa Njutoni vlerëson gjetjet e Boulialdus dhe Borelli me informimin e teorive të tij.
Siç rezulton, Leonardo da Vinci ishte gjithashtu në rrugën e duhur, duke identifikuar modele në mënyrën se si bien objektet që më vonë do të përdoreshin për të shpjeguar lëvizjet e yjeve dhe planetëve.
– Nuk e dimë nëse Leonardo bëri eksperimente shtesë apo e hetoi më thellë këtë çështje – thotë inxhinieri mekanik Morteza Gharib nga Instituti i Teknologjisë në Kaliforni.
