Të dhëna tronditëse: Dimri i Arktikut përfundoi me shtrirjen më të vogël të akullit të detit në histori
Të dhëna tronditëse: Dimri i Arktikut përfundoi me shtrirjen më të vogël të akullit të detit në histori
Gjatë dimrit të Arktikut, nën ndikimin e temperaturave të ulëta, uji i detit ngrin dhe maksimumi i akullit të detit Arktik për vitin arrihet në mars. Megjithatë, ky maksimum vjetor është, pas këtij dimri, më i ulëti i matur deri më tani, sipas të dhënave nga Qendra Kombëtare e Dëborës dhe Akullit në SHBA (NSIDC).
Javën e kaluar, akulli i detit Arktik mbuloi një sipërfaqe prej 14.3 milionë kilometra katrorë. Kjo është 1.3 milionë kilometra katrorë më pak se kulmi mesatar në periudhën nga viti 1981 deri në vitin 2010. Me fjalë të tjera, për të arritur mesataren, Arktikut “i mungon” një zonë akulli deti më i madh se Gjermania, Franca dhe Italia së bashku. Rekordi i mëparshëm për akullin e ulët të detit u regjistrua në vitin 2017 dhe ishte 800,000 kilometra katror më i madh se ai i këtij viti, raporton Euronews.
Në dritën e ndryshimeve klimatike, më pak akull i ri po formohet në Arktik dhe më pak akull shumëvjeçar po grumbullohet. Është e rëndësishme të theksohet se akulli i detit nuk përfshin akullin e tokës siç janë shtresat e akullit dhe akullnajat. Në fakt është ujë deti i ngrirë që lundron në sipërfaqen e oqeanit. Akulli i detit mbulon 7 për qind të sipërfaqes totale të planetit tonë ose 12 për qind të oqeaneve të botës.
Ndërsa akulli i detit Arktik arrin maksimumin vjetor në dimër, e kundërta ndodh në verë: për shkak të shkrirjes sezonale të akullit për shkak të temperaturave më të larta të verës, ai bie në minimumin vjetor. Megjithatë, me kalimin e viteve të shënuara nga rritja e ngrohjes globale, edhe ky minimum vjetor po bëhet më i vogël. Pavarësisht se në vitin 2025, maksimumi vjetor i marsit ishte më i ulëti ndonjëherë, kjo nuk do të thotë se minimumi i verës në shtator do të jetë gjithashtu një rekord i ulët, shpjegoi Dr. Julienne Strove e NSIDC.
Por, sipas saj, “rënia e përgjithshme afatgjatë e mbulesës së akullit” vazhdon.
Ndërkohë, në hemisferën jugore të Tokës, akulli i detit Antarktik arriti minimumin e verës në fillim të marsit. Shifra prej 1.98 milion kilometra katrorë është e barabartë me atë të 2022 dhe 2024 dhe është shtrirja e dytë më e ulët e regjistruar e akullit në Antarktidë. Në nivel global, duke përfshirë Arktikun dhe Antarktikun, akulli i detit po bie në minimumin vjetor në shkurt. Dhe sipas një deklarate nga Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike, minimumi i këtij viti në shkurt për akullin global është më i ulëti i regjistruar ndonjëherë.
Megjithëse ndryshueshmëria natyrore luan gjithashtu një rol në humbjen e akullit të detit, temperaturat në rajonet e Arktikut dhe Antarktikut po rriten më shumë se mesatarja globale prej 1.2 gradë, duke kontribuar në tërheqjen e saj rekord.
