7 këshilla nga Ernest Hemingway për të qenë një shkrimtar më i mirë

Ernest Hemingway (1899–1961) ishte një romancier, shkrimtar dhe gazetar amerikan. Stili i tij ekonomik dhe i matur – të cilin ai e quajti “teoria e ajsbergut” – pati një ndikim të fortë në trillimet e shekullit të 20-të. Shumë nga veprat e tij konsiderohen klasike të letërsisë amerikane.

Hemingway prodhoi shumicën e veprave të tij nga mesi i viteve 20 deri në mesin e viteve 50. Ai ka botuar shtatë novela, gjashtë përmbledhje me tregime dhe dy vepra jofiction.

Tre nga romanet e tij, katër përmbledhje me tregime të shkurtra dhe tre vepra jofiction u botuan pas vdekjes.

Krahas romaneve, famën dhe suksesin e përjetoi edhe me tregimet e shkurtra, të cilat kontribuoi në forcimin e tyre si zhanër i vlefshëm. Në to ai përdor ekonominë e shprehjes – me pak mjete për të treguar një histori sugjestive dhe me ngjyra emocionale. Një obsesion qendror në tregimet dhe romanet e tij të shkurtra është maskuliniteti dhe vdekja, shpesh të lidhura me ndeshjen me dema që ai adhuronte. Në vitin 1953, Hemingway mori çmimin Pulitzer, dhe një vit më vonë çmimin Nobel.

Të shkruarit nuk është një punë e lehtë, edhe me talent të pamohueshëm. Hemingway i paimitueshëm ka thënë se ai rishkruan pjesë të romanit të tij legjendar A Farewell to Arms të paktën pesëdhjetë herë.

“Versioni i parë i çdo gjëje është marrëzi,” tha ai, sipas kujtimeve të Arnold Samuelson, Me Hemingway: Një vit në Key West në Kubë.

Samuelson, 22 vjeç, kaloi një vit me Hemingway në Key West me qëllimin për të mësuar se si të shkruante. I riu u bë efektivisht i vetmi mbrojtës i njohur i Hemingway. Kur Hemingway pyeti se si një shkrimtar mund ta dinte nëse kishte ndonjë talent, ai mori një përgjigje befasuese, por të sinqertë nga mentori i tij.

“Nuk keni si ta dini.” Ndonjëherë mund të vazhdoni të shkruani për vite përpara se të shfaqet. Nëse një person e ka në vete, do të dalë një ditë. E vetmja gjë që mund t’ju këshilloj është të vazhdoni të shkruani, por është e vështirë. Arsyeja e vetme që bëj para prej saj është sepse jam një lloj pirati letrar. Nga çdo dhjetë tregime që shkruaj, vetëm njëra është e mirë dhe nëntë të tjerat i hedh.

Hemingway i tha Samuelsonit se shkrimi kërkon disiplinë rigoroze, pa të cilën suksesi mbetet i pakapshëm. Por një pjesë e kësaj disipline është të dish se kur duhet të ndalosh së shkruari.

Këtu janë shtatë këshillat e famshme të Hemingway se si të jesh një shkrimtar më i mirë:

Ndonjëherë, kur po filloja një histori të re dhe gjërat nuk shkonin mirë, ulesha përballë zjarrit dhe shtrydhja lëvozhgën e portokalleve të vogla në buzë të flakës dhe i shikoja ata të bënin një rrjedhë blu. Qëndrova duke parë mbi çatitë e Parisit dhe mendova: “Mos u shqetëso. Ke shkruar më parë dhe do të shkruash sërish”.

2 Gjithmonë ndaloni së shkruari për ditën kur ende e dini se çfarë do të ndodhë më pas

Mënyra më e mirë është të ndaloni gjithmonë kur jeni mirë dhe të dini se çfarë do të ndodhë më pas. Nëse e bëni këtë çdo ditë që shkruani një roman, nuk do të ngecni kurrë.

Tashmë jam mësuar të mos e zbraz kurrë pusin e shkrimit tim, por gjithmonë të ndalem kur ka ende diçka atje në pjesën e thellë të pusit dhe ta lë të rimbushet natën nga burimet që e ushqenin.

Kur shkrimi zgjat aq shumë sa nuk mund ta bësh çdo ditë, lexo dy ose tre kapituj çdo ditë; pastaj çdo javë lexoni gjithçka nga fillimi.

Kur shkruan një tekst gazetaresk, tregon atë që ka ndodhur dhe, me pak marifete, përcjell emocionin e ndihmuar nga elementi i kohëzgjatjes që i jep një emocion të caktuar çdo historie për diçka që ka ndodhur atë ditë; por puna aktuale, sekuenca e lëvizjeve dhe fakteve që krijuan emocione dhe që do të ishin të vlefshme një vit a dhjetë vjet më vonë, ose – nëse jeni me fat dhe e keni bërë mjaft të qartë – ishte gjithmonë përtej mua.

Nëse shkruani me laps, merrni tre pamje të ndryshme për të parë nëse lexuesi po merr atë që dëshironi. Së pari kur e lexoni; atëherë kur shtypet, ju keni një mundësi tjetër për ta përmirësuar atë, dhe pastaj edhe një herë gjatë korrigjimit.

Nuk është rastësi që Adresa e Gettysburgut (fjalimi i Abraham Lincoln gjatë Luftës Civile Amerikane në 1863) ishte kaq i shkurtër. Ligjet e shkrimit të prozës janë po aq të pandryshueshme sa ato të fluturimit, matematikës, fizikës.