Shkencëtarët kanë zbuluar se kush qëndron pas vrasjes misterioze të peshkaqenëve në Afrikën e Jugut

Duke ecur përgjatë bregut të Afrikës së Jugut gjatë vitit 2017, banorët vendas u mahnitën nga pamjet që hasën për muaj të tërë. Sa herë në vendngjarje thirreshin shkencëtarë, të cilët në fillim nuk mund të jepnin një shpjegim logjik. Brenda pak muajsh, ujërat që mbulonin brigjet shpërndanë në plazhe disa kufoma të peshkaqenëve të mëdhenj të bardhë.

Për ta shtuar misterin, atyre u mungonin mushkëritë e një herë edhe zemra.

Sulmet vazhduan në muajt në vijim dhe shkencëtarët arritën të identifikonin të dyshuarit kryesorë, një palë orke të quajtura Port dhe Satarbord. Arsyeja ishte, siç pretendojnë shkencëtarët tani, mëlçia e pasur me energji dhe ushqyese e peshkaqenit. Shkencëtarët supozojnë se numri i peshkaqenëve të sulmuar nga orkat është shumë më i lartë, por jo të gjithë trupat janë nxjerrë në breg dhe se këto dy orka nuk janë të vetmit anëtarë të grupit të tyre që gjuajnë peshkaqenë.

Një studim i publikuar javën e kaluar në Revistën Afrikane të Shkencës Detare të rishikuar nga kolegët zbuloi se orkat po zëvendësojnë peshkaqenë të mëdhenj të bardhë si grabitqarët kryesorë në Gansbaai, një destinacion popullor për vëzhgimin e peshkaqenëve pranë Cape Town.

“Balenat vrasëse janë gjuetarë shumë të aftë. Këta të dy kanë mësuar se si të sulmojnë peshkaqenët për mëlçinë e tyre të yndyrshme ushqyese, e cila mund të peshojë deri në një të tretën e peshës së një peshkaqeni të rritur”, shpjegon studiuesja dhe biologia kryesore Alison Towner.

Studiuesit filluan studimin në vitin 2017 pasi kryen nekropsi në mbetjet e viktimave, të identifikuara nga pendët e tyre dalluese dorsal. Ata shtojnë se në fillim të vitit 2017 kanë vërejtur shtatë peshkaqenë në ditë në ujë. Megjithatë, pas sulmit, këto shifra u ulën në mënyrë drastike, kështu që deri në vitin 2019 ky numër kishte rënë nën dy.

Përfundimi i shkencëtarëve është se peshkaqenë të mëdhenj të bardhë ndoshta u larguan nga këto ujëra me nxitim, të frikësuar nga grabitqarët kryesorë si orka. Dhe kur marrim parasysh faktin se ata mund të rriten deri në 9 metra në gjatësi dhe të peshojnë deri në 7 ton, nuk është çudi që peshkaqenët gjenden lehtësisht në menunë e tyre.

Orkat njihen si kafshë shumë të organizuara në natyrë. Ata gjuajnë nëpër shkolla, dhe menuja e tyre është shumë e larmishme – nga kallamarët dhe fokat te delfinët dhe peshkaqenë. Megjithatë, shkencëtarët sugjerojnë se peshkaqenët janë gjithashtu kundërshtarë të rrezikshëm. Duke monitoruar vijat bregdetare dhe gjurmuar peshkaqenë të etiketuar, ekipi i Alison Towner zbuloi se peshkaqenë të mëdhenj të bardhë ndaluan së vizituari pjesë të bregdetit të Afrikës së Jugut në ujërat e patrulluara nga orka. Një shembull i ngjashëm është regjistruar dhe konfirmuar në ujërat përreth San Franciskos.

“Sa më shumë orka që kalojnë nëpër ato zona, aq më shumë peshkaqenët largohen prej tyre”, përfundoi ajo.

Studimi shqyrtoi gjithashtu se çfarë pasojash ka kjo në ekosistem. Dhe rezultatet mbështesin faktin se ky përçarje mund të çojë në një kaskadë trofike – ku rënia ose zhdukja e një grabitqari të vetëm mund të destabilizojë të gjithë ekosistemin.