Kur do të fillojnë robotët të pastrojnë pluhurin në vend që të na marrin punën?

Shkencëtarët nga Britania e Madhe dhe Japonia kërkuan 65 ekspertë të inteligjencës artificiale (AI) të parashikojnë sasinë e automatizimit të detyrave të zakonshme shtëpiake në 10 vjet.

Ekspertët parashikojnë se blerjet ushqimore ka të ngjarë të shohin më shumë automatizim, ndërsa kujdesi për të rinjtë ose të moshuarit ka më pak gjasa të preket nga AI. Hulumtimi është publikuar në revistën Plos One. Shkencëtarët nga Universiteti i Oksfordit dhe Universiteti Ochanomizu i Japonisë donin të dinin se çfarë ndikimi mund të kenë robotët në punën e papaguar të shtëpisë.

“Nëse robotët marrin përsipër punët tona, a do të na nxjerrin të paktën plehrat?” Robotët shtëpiake, si fshesat robotike, janë bërë robotët më të prodhuar dhe më të shitur në botë, vunë në dukje studiuesit.

Ekipi pyeti 29 ekspertë të AI nga Britania e Madhe dhe 36 ekspertë të AI nga Japonia për parashikimet e tyre rreth robotëve në shtëpi. Ekspertët nga Mbretëria e Bashkuar ishin më optimistë për automatizimin e shtëpisë në krahasim me homologët e tyre, ndërkohë që situata ishte e kundërt në Japoni.

Por detyrat që ekspertët mendonin se mund të automatizoheshin ishin të ndryshme. “Vetëm 28 për qind e punës së kujdesit, duke përfshirë aktivitete të tilla si mësimi i një fëmije, shoqërimi i një fëmije ose kujdesi për një anëtar të moshuar të familjes, parashikohet të jetë i automatizuar”, tha Lulu Shi, një sociolog në Universitetin e Oksfordit.

Nga ana tjetër, teknologjia pritet të shkurtojë 60 për qind të kohës që shpenzojmë për të blerë ushqime, thonë ekspertët. Parashikimet se robotët do të na çlirojnë nga punët e shtëpisë brenda dhjetë viteve të ardhshme kanë një histori të gjatë dhe disa skepticizëm mund të justifikohen.

Në vitin 1966, emisioni televiziv Tomorrow’s World raportoi për një robot shtëpiak që mund të gatuante darkë, të ecte me qenin, të kujdesej për fëmijët, të bënte pazar, të përziente kokteje dhe të kryente shumë detyra të tjera. Nëse krijuesit e saj do t’u jepeshin vetëm një milion paund, pajisja mund të vihej në funksion deri në vitin 1976, thuhet në lajme.

Ekaterina Hertog, profesoreshë e asociuar e inteligjencës artificiale dhe shoqërisë në Universitetin e Oksfordit dhe një nga autoret e studimit, tërheq paralele me optimizmin që ka rrethuar prej kohësh makinat vetë-drejtuese.

“Mendoj se premtimi i makinave vetë-drejtuese në rrugë, duke zëvendësuar taksitë, ka qenë i përhapur për dekada, dhe megjithatë ne nuk kemi qenë në gjendje t’i bëjmë robotët të funksionojnë mirë ose këto makina vetë-drejtuese të lundrojnë në mjedisin e paparashikueshëm të rrugëve tona. “Shtëpitë janë të ngjashme në këtë kuptim,” thotë ajo.

Kate Devlin, një pedagoge për inteligjencën artificiale dhe shoqërinë në King’s College në Londër, e cila nuk ishte e përfshirë në studim, thotë se teknologjia ka më shumë gjasa të ndihmojë njerëzit, në vend që t’i zëvendësojë ata.

“Është e vështirë dhe e shtrenjtë të ndërtosh një robot që mund të kryejë detyra të shumta ose të përgjithshme. “Në vend të kësaj, është më e lehtë dhe më e dobishme të krijosh teknologji ndihmëse për të na ndihmuar, jo për të na zëvendësuar,” tha ajo.

Hulumtimet tregojnë se automatizimi i shtëpisë mund të lirojë shumë kohë të shpenzuar për punët e papaguara të shtëpisë. Në Mbretërinë e Bashkuar, burrat në moshë pune bëjnë rreth 50 për qind më pak të kësaj pune të papaguar sesa gratë në moshë pune, ndërsa në Japoni burrat bëjnë më pak se një të pestën.

Barra joproporcionale e punëve të shtëpisë mbi gratë ka një efekt negativ në të ardhurat, kursimet dhe pensionet e grave, argumenton profesor Hertog. Prandaj, rritja e automatizimit mund të rezultojë në barazi më të madhe gjinore, thonë shkencëtarët.

Megjithatë, teknologjia mund të jetë e shtrenjtë. Nëse sistemet e ndihmës shtëpiake janë të disponueshme vetëm për një nëngrup të shoqërisë, kjo do të çojë në rritjen e pabarazisë, tha Hertog.