Numri i territoreve ku nuk rekomandohet udhëtimi është në rritje

Trafiku ajror global ka të ngjarë të thyejë të gjitha rekordet në vitin 2025, me 5.2 miliardë pasagjerë të parashikuar. Por, në mënyrë paradoksale, bota po bëhet më pak e aksesueshme. Edhe pse më shumë njerëz do të mund të udhëtojnë, numri i vendeve që konsiderohen të sigurta për udhëtime turistike është në rënie. Lista e vendeve më të sigurta në botë po zvogëlohet. Edhe mbajtësit e pasaportave më të fuqishme, sipas Indeksit të Pasaportave Henley dhe burimeve të tjera, kanë më pak destinacione udhëtimi sesa pesë vjet më parë.

Lista e vendeve më të sigurta po zvogëlohet,

Shoqata Ndërkombëtare e Transportit Ajror (IATA) parashikon se trafiku ajror do të thyejë të gjitha rekordet në vitin 2025. Numri i pasagjerëve pritet të arrijë në 5.2 miliardë. Kjo do të jetë hera e parë që tejkalohet shifra prej pesë miliardë. Kjo paraqet një rritje prej 6.7 për qind krahasuar me vitin 2024.

Por sipas gazetës britanike “The Telegraph”, këtë vit pasqyra e përgjithshme do të jetë më e ngushtë. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka shtuar 12 vende të tjera në Listën e Kuqe të Udhëtimit 2019. Kjo do të thotë se udhëtimi në ato destinacione konsiderohet shumë i rrezikshëm për turistët ose vizitorët e rastësishëm.

Lista e Kuqe tani përfshin 25 vende, duke përfshirë Rusinë, Bjellorusinë, Ukrainën, Iranin, Sudanin, Libanin dhe Mozambikun. Së bashku ato përbëjnë 31,766,973 kilometra katrorë. Kjo është 21.3 për qind e sipërfaqes së botës. Përveç këtyre 25 vendeve që janë plotësisht në listë, ka edhe 47 vende të tjera në të cilat udhëtimi në pjesë të caktuara nuk rekomandohet për shkak të paqëndrueshmërisë politike, konfliktit dhe krimit.

Lufta në Ukrainë e ka bërë Ukrainën, Rusinë dhe Bjellorusinë të paarritshme. Konflikti në Lindjen e Mesme bëri që Izraeli, Libani dhe Palestina të shtoheshin në listë në tetor 2023 (pjesë të Izraelit dhe Palestinës tani konsiderohen të sigurta).

Përleshjet në Sudan midis fraksioneve ushtarake rivale kanë bërë që Ministria e Jashtme të këshillojë kundër udhëtimit në vend. Trazirat në Mozambik e shtynë qeverinë të shtojë vendin në një listë të destinacioneve të ndaluara në vitin 2024. Gjithashtu, pjesë të Tanzanisë u shtuan kohët e fundit për shkak të sulmeve publike nga grupet ekstremiste. Dhe pjesë të mëdha të Meksikës konsiderohen të pasigurta për shkak të krimit.

Në mënyrë të ngjashme, pjesë të Moldavisë, Perusë, Ganës, Guatemalës, Ugandës dhe Ekuadorit konsiderohen zona të ndaluara sipas të njëjtave kritere. Ky nuk ishte rasti në të kaluarën.

Vendet e Listës së Kuqe

Zyra e Jashtme Britanike rekomandon që të udhëtoni në vendet e mëposhtme vetëm nëse është absolutisht e nevojshme. Këto janë Afganistani, Bjellorusia, Burkina Faso, Republika e Afrikës Qendrore, Çadi, Haiti, Irani, Iraku, Libani, Libia, Mali, Majota, Mozambiku, Kaledonia e Re, Nigeri, Koreja e Veriut, Rusia, Somalia, Somalilandi, Sudani i Jugut, Sudani, Siria, Ukraina, Venezuela dhe Jemeni. Kjo është shtatë vende më shumë se në 2019.

Vendet e Listës Portokalli

Këto vende kanë zona të mëdha territori që vizitorët duhet t’i shmangin. Përveç nëse udhëtimi është absolutisht i nevojshëm. Sipas udhëzimeve të Ministrisë së Jashtme Britanike, këto janë: Algjeria, Angola, Armenia, Azerbajxhani, Bangladeshi, Benini, Bolivia, Brazili, Burundi, Kameruni, Kolumbia, Republika Demokratike e Kongos, Xhibuti, Ekuador, Egjipt, Eritrea, Etiopi, Gjeorgji, Gana, Guatemala, Malajzi, Kosove, Izrael Moldavia, Mianmari (Burma), Nigeria, Pakistani, Papua Guinea e Re, Peruja, Filipinet, Republika e Kongos, Arabia Saudite, Tanzania, Tajlanda, territoret e pushtuara palestineze, Togo, Tunizia, Turqia, Uganda, Sahara Perëndimore. Kjo është pesë vende më shumë se në 2019.

Pasaporta të fuqishme

Ndërsa pasaportat e fuqishme, të tilla si ato të renditura lart në Indeksin e Pasaportave Henley dhe Indeksin e Pasaportave Arton Capital, lejojnë akses të zgjeruar, kufizimet në rritje të udhëtimit do të thotë se edhe mbajtësit e këtyre dokumenteve përballen me një zgjedhje gjithnjë e më të ngushtë destinacionesh.

Një pasaportë e fuqishme lejon hyrjen pa viza në një numër të madh vendesh. “Henley Passport Index” është një nga indekset më të vjetra që rendit fuqinë e pasaportave për sa i përket aksesit pa viza në mbarë botën. Ai përdor të dhëna nga Shoqata Ndërkombëtare e Transportit Ajror (IATA).

Indeksi i fundit i pasaportave më të fuqishme në vitin 2025 e rendit Singaporin në vendin e parë, ndërsa Japonia zuri vendin e dytë. Disa vende ndajnë vendin e tretë, me pasaporta që lejojnë akses pa viza në 192 vende – Francë, Gjermani, Spanjë, Itali, Korenë e Jugut dhe Finlandë.

Sipas indeksit, pasaporta amerikane është në vendin e nëntë, ndërsa 10 vite më parë ishte në vendin e parë. Në renditjen e fundit, pasaporta amerikane ka shënuar rënien e dytë më të madhe. Ajo ia kalon vetëm Venezuelës, e cila është në vendin e 45-të.

Emiratet kryesojnë listën e dytë

Në fund të vitit 2024, Arton Capital publikoi indeksin e pasaportave. Është një klasifikim alternativ i pasaportave që ofron aksesin më të mirë pa viza në numrin më të madh të vendeve. Sipas këtij indeksi, pasaporta e Emirateve të Bashkuara Arabe vlerësohet si më e dobishme, duke lejuar hyrjen në më shumë se 90 për qind të botës pa vizë.

Përveç vendit të parë, top-20 pasaportat e mbetura në këtë indeks janë ato të vendeve evropiane. Spanja zuri vendin e dytë, përpara Gjermanisë, ndërsa Finlanda është e treta. Franca, në vendin e katërt, është vendi më i renditur në G20. Kosova ka bërë përparimin më të madh duke iu bashkuar zonës Shengen në vitin 2024, një marrëveshje evropiane që lejon lëvizjen e lirë të njerëzve brenda kufijve të shteteve anëtare. Mbretëria e Bashkuar ra nga vendi i 22-të në vendin e 32-të, ndërsa në vitin 2017 ishte në vendin e 10-të.

Bota është e ndarë

Të kesh një nga pasaportat më të fuqishme në botë mund të mos ketë rëndësi nëse gjithnjë e më shumë bota është e paarritshme për arsye sigurie në vitin 2025. Përballja me paradoksin e rritjes së trafikut ajror dhe një listë në tkurrje të vendeve më të sigurta ndriçon dinamikat komplekse globale.

Ndërsa fuqia e pasaportave vazhdon të rritet për sa i përket aksesit pa viza, konfliktet gjeopolitike, paqëndrueshmëria e shtuar dhe shqetësimet e shtuara të sigurisë mund të kufizojnë mundësitë e udhëtimit. Rritja e numrit të vendeve në Listën e Kuqe dhe Portokalli tregon se bota po bëhet gjithnjë e më e ndarë dhe e vështirë për t’u lundruar. Edhe për pasagjerët më të privilegjuar.