Ndihmësi i Trump thotë se tarifat do të rrisin 6 trilion dollarë, rritja më e madhe e taksave në historinë e SHBA

Ndihmësi i Shtëpisë së Bardhë, Peter Navarro, tha të dielën se ai pret që tarifat e Presidentit Donald Trump të gjenerojnë 6 trilion dollarë të ardhura gjatë dekadës së ardhshme, që mund të jetë rritja më e madhe e taksave në historinë e SHBA.

Edhe duke u përshtatur me inflacionin, kjo shumë do të ishte trefishi i rritjes së taksave të prezantuara në 1942 për të paguar kostot e luftimit të Luftës së Dytë Botërore.

Navarro, këshilltari kryesor i Trump për tregtinë dhe prodhimin, këmbëngul se kjo nuk është një rritje taksash, por një ulje e taksave – duke i bërë jehonë garancive të përsëritura të administratës Trump se tarifat nuk do të paguhen nga konsumatorët amerikanë, por nga bizneset në vende të tjera ose vetë vendet.

“Mesazhi është se tarifat janë ulje taksash, tarifat janë punë, tarifat janë siguri kombëtare”, tha Navarro për Fox News Sunday. “Tarifat janë të shkëlqyera për Amerikën. Ato do ta bëjnë Amerikën përsëri të madhe.”

Por shumica e ekonomistëve thonë se tarifat e vendosura nga Shtetet e Bashkuara paguhen nga bizneset dhe konsumatorët amerikanë në formën e çmimeve më të larta për mallrat e importuara, jo nga të huajt.

Trump planifikon të shpallë tarifa shtesë të mërkurën, të cilën ai e ka quajtur “Dita e Çlirimit”, për të gjitha llojet e mallrave të importuara si hakmarrje për ato që ai i sheh si barriera të padrejta ndaj eksporteve amerikane në vendet e tjera. Trump ka njoftuar tashmë tarifat për të gjitha mallrat nga Kina, Meksika dhe Kanadaja, dhe një tarifë prej 25 për qind për të gjitha makinat e importuara do të hyjë në fuqi këtë javë.

Navarro tha se tarifat do të krijonin bazat për uljen e taksave që Kongresi do të miratojë më vonë këtë vit, por shifrat e të ardhurave nga tarifat që citoi Navarro do të ishin një rritje e madhe e taksave për amerikanët në afat të shkurtër, nëse ato ndodhin.

Vetëm tarifat jo automobilistike “do të rrisin rreth 600 miliardë dollarë (në vit), rreth 6 trilion dollarë gjatë një periudhe 10-vjeçare,” tha Navarro. Automobilat, tha ai, do të shtojnë 100 miliardë dollarë të tjerë në vit.

Është e paqartë se si Navarro e ka llogaritur këtë shifër vjetore prej 700 miliardë dollarësh, pasi detajet e këtyre tarifave ende nuk janë bërë të ditura plotësisht. Është gjithashtu e paqartë, dhe ndoshta e pamundur, që amerikanët të vazhdojnë të blejnë sa më shumë mallra të importuara nëse çmimet rriten për shkak të shumës së tarifave.

Për të arritur vlerësimin e Navarro-s, do të kërkohet një tarifë prej 25% për pothuajse të gjitha 3.3 trilion dollarë mallra të importuara nga bizneset dhe konsumatorët amerikanë në vitin 2024. Dhe kjo nuk do të ndodhë.

Importet kanadeze të energjisë do të goditen me tarifa prej 10%, jo 25%, dhe Kanadaja është burimi më i madh i importeve të naftës në vend. Mallrat kineze do të kenë kryesisht një tarifë 20%. Për më tepër, Trump tha se jo të gjitha mallrat do të preken nga tarifat – vetëm mallrat nga vendet që kanë atë që administrata konsideron se kanë politika tregtare “të padrejta” ndaj Shteteve të Bashkuara.

Për më tepër, qasja e Trump ndaj tarifave deri më tani do të thotë se norma efektive mund të mos jetë në gjendje të sjellë 700 miliardë dollarë pavarësisht. Afatet kohore për vendosjen e tyre mund të vonohen dhe disa vende mund të arrijnë marrëveshje me administratën Trump për të eliminuar tarifat, për shembull.

Plus, shifra prej 6 trilion dollarësh nënkupton që amerikanët nuk do të ndryshojnë sjelljen e tyre blerëse. Kjo është pikërisht ajo që synojnë të bëjnë tarifat: t’i bëjnë konsumatorët të blejnë amerikanë (dhe t’i bëjnë bizneset e huaja dhe shumëkombëshe të zhvendosin prodhimin në fabrika të reja në SHBA).

Pra, në këtë fazë, thjesht nuk është e mundur të dihet saktësisht se sa të ardhura do të mbledhë Amerika nga tarifat.

Por edhe nëse shifra e propozuar nga Navarro është shumë e fryrë, shuma e tarifave në bazë të dollarit ka të ngjarë të përfaqësojë një rritje masive të taksave, ndryshe nga çdo gjë e parë në historinë e SHBA.

Parashikimet e Navarro-s në kontekst

Në bazë përqindjeje, fatura tatimore e vitit 1942 që mblodhi para për të luftuar Luftën e Dytë Botërore është rritja më e madhe e taksave në historinë e SHBA-së, sipas një analize të Departamentit të Thesarit të vitit 2006. Ajo mblodhi 10 miliardë dollarë në vit në vitin 1942, ose 200 miliardë dollarë sot kur përshtatet me inflacionin.

Megjithatë, në atë kohë, kjo rritje e taksave ishte një pjesë shumë më e madhe e produktit të brendshëm bruto të vendit. Sipas analizës së Ministrisë së Financave, ajo arrinte në rreth 5% të PBB-së në vitin 1942; sot, 600 miliardë dollarë do të ishin vetëm rreth 2% e PBB-së aktuale.

Në bazë të dollarit, rritja më e madhe e mëparshme – e parregulluar për inflacionin – është Akti i Kujdesit të Përballueshëm. I njohur gjithashtu si Obamacare, ACA u miratua në vitin 2009 dhe në atë kohë parashikohej të mblidhte 486 miliardë dollarë të ardhura nga taksat.

Por kjo ishte për një periudhë 10-vjeçare – një dekadë më pak se sa parashikon Navarro se tarifat e Trump do të rriten gjatë një viti. Për më tepër: Një nga ato rritje të taksave sipas ACA, një dënim për ata amerikanë që nuk merrnin sigurime shëndetësore, u shfuqizua më vonë nga Kongresi, duke ulur ndikimin tatimor të atij ligji.

Kritikët e planeve tarifore të administratës Trump thonë se ato do të krijojnë rritje të mëdha të kostos për konsumatorët amerikanë dhe do të jenë një pengesë për ekonominë.

“Është një taksë,” tha senatori Mark Warner në një intervistë me Fox menjëherë pas paraqitjes së Navarro. “Ato para nuk po dalin nga qielli. Ato para po vijnë sepse (çmimi i) këtyre produkteve do të rritet, amerikanët do të paguajnë më shumë. Ne po flasim për një taksë prej 700 miliardë dollarësh,” tha ai, duke shtuar 100 miliardë dollarë që Navarro thotë se tarifat specifike të automjeteve do të rrisin vitin e parë.

“Kjo fyen inteligjencën e popullit amerikan kur ai thotë se qeveria do të mbledhë 700 miliardë dollarë në vit,” tha ai, “dhe në njëfarë mënyre nuk do të shfaqet si shpenzim”.

“100 miliardë dollarë vetëm nga tarifat e makinave”

Industria e automjeteve ka qenë fokusi kryesor i administratës Trump në strategjinë e saj për të rritur tarifat.

“Ne do të mbledhim rreth 100 miliardë dollarë vetëm me tarifat e automjeteve,” parashikoi Navarro të dielën.

Përveç tarifave 25 për qind për të gjitha makinat e importuara të shpallura javën e kaluar dhe të planifikuara të hyjnë në fuqi këtë javë, Trump tha se së shpejti planifikon të vendosë tarifa shtesë për pjesët e importuara të automjeteve, të cilat përdoren në çdo makinë të prodhuar në një fabrikë montimi në SHBA.

Navarro tha se administrata më pas planifikon të sigurojë kredi tatimore për njerëzit që blejnë makina “amerikane”. Ai nuk specifikoi se cilat makina do të kualifikoheshin për një kredi të tillë tatimore. Asnjë makinë e ndërtuar në një fabrikë të montimit të automjeteve në SHBA nuk është bërë vetëm me pjesë amerikane. Shumica varen nga pjesët e importuara për më shumë se gjysmën e përmbajtjes së tyre.

Megjithëse Navarro thotë se këto tarifa do t’i detyrojnë prodhuesit e automjeteve të zhvendosin prodhimin në fabrikat amerikane dhe të krijojnë vende pune këtu, ekspertët dhe drejtuesit e industrisë së automobilave thonë se ndryshimi do të marrë vite për t’u arritur, nëse ndodh fare. Ndërkohë, vendet e punës të automjeteve në SHBA mund të humbasin. (CNN)