Brukseli së shpejti me kundërpërgjigje ndaj Polonisë

Kryetarja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka premtuar një përgjigje të shpejtë ndaj vendimit të gjykatës së lartë polake që refuzon epërsinë e ligjit të BE-së, i cili i ka futur marrëdhëniet midis Brukselit dhe Varshavës në një krizë.

Leyen tha se ishte shumë e shqetësuar nga vendimi i së enjtes i gjykatës kushtetuese polake, i cili arriti në përfundimin se parimet themelore të ligjit të BE-së ishin të papajtueshme me kushtetutën e Polonisë.

“Unë kam udhëzuar shërbimet e komisionit që ta analizojnë atë tërësisht dhe me shpejtësi. Mbi këtë bazë, ne do të vendosim për hapat e ardhshëm”, tha ajo në deklaratën e saj të parë publike për këtë çështje.

Ndërsa Komisioni Evropian është përfshirë në një mosmarrëveshje ligjore me gjykatën kushtetuese të Gjermanisë mbi ligjin e BE-së, vendimi i fundit nga Polonia shihet nga Brukseli si shumë më serioz.

Gjyqtarët polakë kanë hedhur poshtë parimin bazë të parësisë ligjore të BE-së – një shtyllë kryesore e rendit juridik të bllokut që të gjithë shtetet anëtare nënshkruajnë për t’u bashkuar.

Ministri francez i Evropës, Clément Beaune, tha se situata ishte shumë serioze, shkruan Guardian, transmeton Klankosova.tv.

“Ekziston rreziku i një de fakto dalje. Kjo është një temë shumë politike që i shtohet një liste të gjatë provokimesh që synim kanë BE-në”, tha ai.

Ministri i Jashtëm i Luksemburgut, Jean Asselborn, i tha qeverisë polake se po luante me zjarrin.

“Prioriteti i ligjit evropian është thelbësor për integrimin e Evropës dhe jetesën së bashku në Evropë. Nëse prishet ky parim, Evropa siç e njohim ne, siç është ndërtuar me traktatet e Romës, do të pushojë së ekzistuari”.

Qeveria e Polonisë është përpjekur të zbusë krizën duke thënë se refuzimi i epërsisë ligjore të BE-së nuk ka prekur fushat ku BE-ja ka kompetenca, të tilla si konkurrenca dhe tregtia.

Por ngërçi politik nënvizohet pasi gjykimi u kërkua nga kryeministri i Polonisë, Mateusz Morawiecki, i cili argumentoi se anëtarësimi i Polonisë në BE që nga viti 2004 nuk i jep epërsi ligjit të BE-së.

Zyrtarët në Bruksel dëshpërohen se nuk kanë bashkëbisedues në Poloni, pasi të dy palët përplasen për një sërë çështjesh, nga sundimi i ligjit, tek të drejtat e komunitetit LGBTQ+ dhe trajtimi i azilkërkuesve nga Polonia në kufirin e saj me Bjellorusinë.

Vendimi është kthesa e fundit në një konflikt mes Brukselit dhe Varshavës që filloi menjëherë pasi partia nacionaliste “Ligji dhe Drejtësia e Polonisë” erdhi në pushtet në vitin 2015. Partia në pushtet futi me shpejtësi ndryshime në sistemin e saj ligjor që rritën kontrollin e qeverisë mbi gjyqtarët.

Konflikti i fundit shton dilemën në Bruksel nëse do të miratojë një plan të rimëkëmbjes së koronavirusit prej 58 miliardë eurosh për Poloninë. Ndërsa autoritetet e BE-së kanë miratuar planet për pothuajse të gjitha shtetet anëtare, vendimet për Hungarinë dhe Poloninë janë bllokuar për shkak të shqetësimeve rreth sundimit të ligjit.

Disa eurodeputetë bëjnë thirrje që të gjitha flukset financiare të BE-së në Varshavë të ngrihen sapo gjykimi të jetë ligjërisht i detyrueshëm, për shkak të shqetësimeve mbi mungesën e gjykatave të pavarura për të mbrojtur shpenzimin e duhur të parave.

Eurodeputetët po i kërkojnë gjithashtu Von der Leyen që ta çojë Poloninë në Gjykatën Evropiane të Drejtësisë mbi vendimin e fundit.