Kreatinina është një nënprodukt i prodhuar gjatë zbërthimit të kreatinës në muskuj dhe tregon se sa mirë veshkat filtrojnë produktet e mbeturinave nga gjaku. Ndryshimet në nivelet e kreatininës mund të tregojnë një sërë problemesh shëndetësore, prandaj është e rëndësishme të sqarohet se çfarë do të thotë nivele të larta dhe të ulëta të kreatininës.

Çfarë do të thotë nivele të larta dhe të ulëta të kreatininës?

Nivelet e kreatininës ndryshojnë në varësi të laboratorit, por zakonisht diapazoni për vlerat normale është midis 0.2-1.2 mg/dL ose 0.3-1.4 mg/dL. Nivelet e larta të kreatininës zakonisht tregojnë probleme me veshkat, sepse nëse ato nuk funksionojnë siç duhet, kreatinina grumbullohet në trup. Më shpesh, një nivel i lartë i kreatininës sinjalizon ulje të funksionit të veshkave.

“Kur veshkat nuk funksionojnë siç duhet, kreatinina grumbullohet dhe rritet në trup, gjë që mund të tregojë anomali në funksionin e veshkave”, shpjegon nefrologu Dr Upal Sengupta.

Ndërsa kreatinina e lartë mund të tregojë mosfunksionim të veshkave, nivelet e ulëta të kreatininës mund të tregojnë ulje të masës muskulore, jo gjithmonë probleme me veshkat.

Simptomat e niveleve jonormale të kreatininës

Nivelet e larta të kreatininës (shkalla e ulët e filtrimit glomerular) mund të shkaktojnë simptoma të tilla si:

• Humbje oreksi

• Nauze dhe të vjella

Dobësi dhe anemi

• Tensioni i lartë i gjakut

• Vështirësi në frymëmarrje

• Ënjtje

Nivelet e ulëta të kreatininës zakonisht nuk shkaktojnë simptoma, por mund të jenë një tregues i masës së zvogëluar të muskujve. Në raste të tilla, fokusi duhet të jetë në rritjen e masës muskulore.

Faktorët që ndikojnë në nivelin e kreatininës

Një faktor kyç në nivelet e kreatininës është shëndeti i veshkave. Nëse ato nuk funksionojnë në mënyrë efektive, kreatinina nuk ekskretohet siç duhet, duke çuar në rritjen e saj në gjak. Ata me më shumë masë muskulore zakonisht kanë nivele pak më të larta të kreatininës.

Sa shpesh duhet të kontrolloni nivelin tuaj të kreatininës?

Rekomandohet që personat me faktorë rreziku për sëmundje të veshkave (presion të lartë të gjakut, diabet, histori familjare të sëmundjeve të veshkave ose rritje të kreatininës) të monitorojnë nivelet e tyre të kreatininës çdo 3-6 muaj.

“Njerëzit pa faktorë rreziku duhet të bëjnë kontrolle rutinë, të paktën një herë në vit”, rekomandon Dr. Sengupta.

Ndryshimet e stilit të jetesës për nivele të shëndetshme të kreatininës

Shëndeti i veshkave mund të ruhet përmes disa ndryshimeve të stilit të jetesës:

• Mbani nën kontroll presionin e gjakut dhe sheqerin në gjak.

• Pini mjaftueshëm ujë për të shmangur dehidratimin.

• Përdorni barnat me kujdes dhe vetëm sipas rekomandimit të mjekut.

• Ushtroni rregullisht për të përmirësuar masën muskulore.

• Kufizoni marrjen e kripës.

Monitorimi i rregullt i niveleve të kreatininës është i rëndësishëm për zbulimin e hershëm të problemeve të veshkave. Nivelet e larta mund të tregojnë ulje të funksionit të veshkave, ndërsa nivelet e ulëta mund të tregojnë ulje të masës muskulore. Ruajtja e një stili jetese të shëndetshëm është çelësi për shëndetin e mirë të veshkave dhe nivelet optimale të kreatininës.