Çfarë fshihet pas forcimit të euros ndaj dollarit?
Euro mori një goditje në vitin 2022, duke u nënçmuar ndaj dollarit amerikan si pasojë e krizës energjetike në Evropë. Monedha e përbashkët evropiane tani po forcohet e cila do të kontribuojë në trajtimin e inflacionit në rajon.
Rigjallërimi i monedhës së përbashkët evropiane është për shkak të rënies së çmimeve të energjisë, lehtësimit të frikës për një recesion në eurozonë dhe vazhdimit të rritjes agresive të normave të interesit nga Banka Qendrore Evropiane.
Rimëkëmbja e euros është gjithashtu për shkak të një dollari më të dobët pasi banka qendrore e SHBA ngadalëson ritmin e shtrëngimit monetar në përgjigje të lehtësimit të inflacionit.
“Pritjet e tregut për ashpërsinë e krizës në Evropë vetëm tre muaj më parë ishin shumë ekstreme… shumë spekulatorë ‘luanin’ kartën se do të pasonte një krizë vërtet e keqe në Evropë, që rrjedh nga lufta në Ukrainë dhe kriza energjetike. “, tha ai për DV. Viraj Patel, analist ekonomik në Wanda Research. “Kjo thjesht nuk ndodhi,” shton ai.
Viti 2022 ka qenë i trazuar për euron që nga lufta në Ukrainë dhe sanksionet perëndimore kundër Rusisë e zhytën Evropën në një krizë të paprecedentë energjetike. Çmimet e gazit natyror janë rritur në nivele rekord, duke penguar rimëkëmbjen e brishtë ekonomike nga pandemia. Përkeqësimi i parashikimeve ekonomike, duke përfshirë rritjen e inflacionit dhe rritjen e kostove të huamarrjes, i kanë shtyrë ekonomistët të projektojnë një recesion të thellë në eurozonë, duke e zvarritur euron më poshtë.
Ndërsa eurozona ka mbajtur barrën e krizës energjetike për shkak të lidhjeve të ngushta ekonomike me Moskën, pasiguria ekonomike është përhapur në ekonominë globale. Kjo ndikoi që investitorët t’i përmbaheshin dollarit që dukej si opsioni më i sigurt. Dollari vazhdoi të rritet kundrejt euros. Monedha evropiane pësoi gjithashtu për shkak të hezitimit fillestar të Bankës Qendrore Evropiane për të rritur normat e interesit. Kjo do të thotë se normat bazë në Eurozonë kanë rënë nën ato në Shtetet e Bashkuara, ku Banka Qendrore Amerikane tashmë ka ndërhyrë me rritje agresive. Rendimentet më të larta në SHBA tërhoqën edhe investitorët e huaj, të cilët nga ana e tyre ndikuan në rritjen e dollarit.
“Kishte një ndjenjë në tregje se “nuk ka alternativë tjetër” përveç dollarit, dhe kjo është arsyeja pse dollari u bë kaq i fortë”, thotë Andreas König, kreu i fondit të investimeve Amundi.
Rritja e euros në muajt e fundit është e lidhur ngushtë edhe me dimrin e butë në Evropë. Moti më i ngrohtë se normalja për këtë periudhë të vitit, së bashku me përpjekjet për të reduktuar konsumin e gazit, jo vetëm që lehtësuan shqetësimet rreth kufizimeve të mundshme të energjisë dhe racionimit të energjisë, por gjithashtu frenuan çmimet e gazit natyror.
Fakti që situata energjetike doli më mirë se sa pritej, përmirësoi gjithashtu perspektivat e industrive në rajon, gjë që sugjeron se Eurozona mund të shmangë edhe një recesion. Eurozona pa një rritje befasuese të prodhimit në tremujorin e katërt të 2022. Euro mbështetet gjithashtu nga politika e shtrënguar e BQE-së. Banka qendrore vazhdon të rrisë në mënyrë agresive normat e interesit për të frenuar inflacionin, i cili ende mbetet i lartë, ndërkohë që Rezerva Federale e SHBA po lehtësohet lehtë.
“Fakti që normat e interesit në Evropë po rriten më shpejt se në SHBA është në favor të euros dhe tërheqjes së kapitalit nga vendet e tjera të eurozonës”, tha për DW Karsten Brzeski, ekspert ekonomik për Gjermaninë dhe Austrinë në ING.
Euro fitoi fuqi edhe për shkak të tendencës së dobësimit të dollarit. Monedha amerikane ka rënë në muajt e fundit kundrejt monedhave të tjera botërore, duke përfshirë paundin britanik dhe jenin japonez, pasi lehtësimi i presioneve inflacioniste amerikane i ka dhënë Bankës Qendrore të SHBA një hapësirë për të lehtësuar qëndrimin e saj agresiv monetar.
Një euro e fortë do të ndihmojë në uljen e inflacionit me importe më të lira, për lehtësimin e BQE-së. Importet e naftës dhe gazit dhe të nevojave të tjera zakonisht shiten në dollarë, kështu që nëse dollari dobësohet, ato bëhen më të lira të shprehura në euro.
Nga ana tjetër, edhe eksportet do të shtrenjtohen, gjë që do të ndikojë negativisht në rritjen e vendeve të orientuara drejt eksportit si Gjermania. Por Brzeski thotë se euro nuk e ka arritur nivelin që të paraqesë rrezik për eksportet evropiane.
“Ndikimi negativ duhet të jetë shumë i kufizuar,” tha ai. “Mund të kompensohet nëse, për shembull, Kina rihapet, sepse atëherë do të ketë më shumë kërkesë për produktet evropiane, pavarësisht se çfarë do të ndodhë me monedhën.”
Për turistët evropianë në SHBA, një euro më e fortë do të thotë se monedha e tyre ka fuqi blerëse shumë më të fortë se sa kishte shtatorin e kaluar.
Parashikimet për euron mbeten të pasigurta duke qenë se ekonomia evropiane ende nuk ka dalë nga kriza. Ende ekziston rreziku i rritjes së çmimeve të energjisë, lufta në Ukrainë është në lëvizje të plotë dhe nuk mund të përjashtohet një recesion. Shumica e analistëve pajtohen se euro nuk do të rritet shumë nga niveli që ka këtë vit. Koenig dhe Brzeski besojnë se euro do të luhatet midis 1.05 dhe 1.10 dollarë në vitin 2023.
“Euro ka kaluar në pjesën e lehtë të rrugës”, thotë Patel, “Për momentin ka rrethana shumë problematike, si dhe në 6-12 muajt e ardhshëm, veçanërisht në rastin e një recesioni”, vlerëson Patel.
