Ushqimi është gjëja më e mundshme për t’i dhënë fund para kohe jetës së një britaniku mesatar, dhe jo vetëm ndonjë, por kryesisht ushqim ultra i përpunuar që përbën pjesën më të madhe të dietës britanike, rreth 57%.
Telegrafi britanik raporton se mbi 80% e ushqimeve të përpunuara të shitura në Britani janë aq të pashëndetshme saqë sipas udhëzimeve të OBSH-së, është e pasigurt t’u reklamohet fëmijëve, “jo se është i mirë as për të rriturit”.
“60% e të rriturve në vend janë obezë ose mbipeshë dhe deri në vitin 2060 ky numër pritet të arrijë në 80%.
Efektet anësore të obezitetit përfshijnë depresionin, ankthin, infertilitetin, presionin e lartë të gjakut, dhimbje të kyçeve, gulçim dhe gjumë të dobët.
Dhe kjo është para se të arrijmë te ato vërtet të këqijat: kanceri, çmenduria, sëmundjet e zemrës dhe diabeti i tipit 2”, shkruan Henry Dimbleby i Telegraph.
OECD vlerëson se ekonomia e Mbretërisë së Bashkuar humbet 74 miliardë paund në vit për shkak të reduktimit të produktivitetit të fuqisë punëtore, shkurtimit të jetëgjatësisë dhe kostove të shëndetit publik që lidhen me një BMI të lartë.
“Është e frikshme që askush nuk është i zemëruar për këtë. Vetëm imagjinoni nëse një virus i ri fillon të vriste dhe gjymtojë njerëz në një numër të tillë, pa fund në horizont.
Dhe nuk keni pse të imagjinoni: ne e dimë se sa larg janë të gatshëm të shkojnë politikanët dhe publiku për t’u marrë me një kërcënim të tillë. Por ndryshe nga Covid, pandemia e sëmundjeve të lidhura me ushqimin na u rrëmbye në mënyrë të padukshme, nën petkun joshës të ‘zgjedhjes’. Ky ndryshim ishte mjaft gradual për të na përgjumur në një lloj nënshtrimi të pafuqishëm. Pavarësisht se sa të këqij janë titujt, publiku britanik (dhe politikanët) nuk mund të duket se kanë një nivel të duhur frike. Në vend të kësaj, ne instinktivisht kthehemi në atë që ne e konsiderojmë si një zgjidhje ‘të arsyeshme’. “Shumë shpesh këto zgjidhje nuk janë vetëm të gabuara, por edhe kundërproduktive,” thotë Dimbleby.
Ai përllogariti se nga viti 1996 deri në vitin 2022, qeveritë britanike prezantuan 689 politika të ndryshme për të parandaluar që kombi të bëhej obez dhe numri i personave obezë në vend jo vetëm që nuk është ulur, por është edhe në rritje.
Gabimi themelor i këtyre politikave është supozimi se problemet shëndetësore nga ushqimi i dobët burojnë nga përgjegjësia personale, “pra përgjigja e tyre është të edukojnë publikun për ushqimin e shëndetshëm, të inkurajojnë stërvitjen dhe t’ia lënë pjesën tjetër vullnetit individual”.
“Ky lloj të menduari nuk merr parasysh shkallën e vetë problemit. Në vitin 1950 pak më pak se 1% e popullsisë britanike ishte klinikisht e trashë. Sot kjo shifër është 28 për qind.
Dhe tani ne duhet të besojmë se në vitet që kaluan, njerëzit vuajtën nga një kolaps masiv i vullnetit individual? Sigurisht që jo. Njerëzit nuk kanë ndryshuar. Sistemi ushqimor ka ndryshuar”, thotë Dimbleby.
Me “sistem” Dimbleby nënkupton të gjitha masat që janë marrë në 70 vitet e fundit (revolucioni i gjelbër) për të përmirësuar prodhimin botëror të ushqimit, nga zhvillimi i varieteteve më të avancuara dhe më pjellore, tek kombinimi i tyre me plehra artificiale, pesticide, herbicide dhe moderne. makineri. Pra, sot ne prodhojmë 50% më shumë kalori për frymë se sa na duhen.
Vlerësimi i Dimbleby është se efektet anësore të revolucionit tani kanë filluar të na vrasin, veçanërisht pasojat klimatike që burojnë nga bujqësia industriale, të cilat vitet e fundit kanë çuar në thatësirën më të madhe të Italisë në 70 vitet e fundit, një rënie prej 28% në të korrat e grurit në Francë. nën parashikimin, valë të papritura të ftohta në Spanjë dhe Marok, të cilat ulën prodhimin e perimeve.
Duke ndjekur zakonet thjesht evolucionare të njeriut, Revolucioni i Gjelbër krijoi një bollëk sheqeri, mielli dhe vaji vegjetal. (Ngurtësia e njeriut është më e madhe kur yndyra dhe sheqeri përzihen në një raport 1:2, siç është raporti i qumështit të gjirit. E njëjta formulë përdoret për produkte të tilla si çokollata, akulloret, etj.)
“Për shkak të kësaj, kompanitë kanë një iniciativë financiare për të zhvilluar dhe promovuar ushqimin që përdor kryesisht këta përbërës. Ata nuk po e bëjnë këtë vetëm për të kapur më shumë pjesë të tregut, por edhe për të rritur vetë tregun. Reklamuesit e rinj po mësojnë për ‘efektin e konsumit’: që njerëzit që kanë më shumë ushqim në shtëpi do të hanë më shumë. Promocionet në dyqane “blej një merr një falas” janë krijuar në mënyrë eksplicite për të bindur blerësit të blejnë më shumë seç kanë nevojë. Çokollata ka një ‘zgjerueshmëri’ prej 93%, që do të thotë se nëse përdorni një promovim si ky, konsumatorët kanë mesatarisht pothuajse dy herë më shumë gjasa të blejnë çokollatë sesa do të kishin pa promovimin,” shpjegon Dimbleby.
Të gjitha këto statistika dhe rritja e ushqimit të përpunuar vërehet menjëherë në çdo supermarket ku ushqimi i freskët është vetëm një ishull i vogël i gjelbër në një det ushqimesh të përpunuara dhe të paketuara.
“Vetëm ëmbëlsirat, të cilat janë një pjesë e vogël e tregut të ushqimeve të përpunuara, vlejnë rreth 3.9 miliardë paund në vit. Për krahasim, i gjithë tregu i frutave dhe perimeve në Britani vlen 2.2 miliardë paund në vit”, shkruan Dimbleby.
Efektiviteti i kostos së ushqimeve të përpunuara është pjesërisht sepse ato janë 3 herë më të lira për kalori sesa ushqimet më të shëndetshme. Kjo shpjegon në një masë të mirë pse ushqimi i dobët është dominues midis shtresave më të varfra, si dhe numri dukshëm më i madh i obezëve mes tyre.
Problemi i të ushqyerit mbështetet seriozisht edhe nga frika e qeverive dhe politikanëve për të marrë një rol më të drejtpërdrejtë në zgjidhjen e tij. Kjo është pjesërisht për shkak të një kombinimi të presionit nga grupet lobuese të industrisë ushqimore dhe frikës për t’u gjykuar për ndërhyrje shumë të thellë në jetën private të njerëzve. Presioni është gjithashtu se ndërhyrja e drejtpërdrejtë e shtetit në shitjen e produkteve dukshëm të dëmshme do të sjellë probleme për prodhuesit, të cilat më pas do t’i zgjidhin në kurriz të punësimit dhe suksesit të ekonomisë së vendit.
Në këtë nuk ndihmon vetë organizimi i qeverisë britanike, ku për shembull, disa departamente qeveritare janë përgjegjëse për një politikë ushqimore, të cilat kujdesen për interesat e industrisë që përfaqësojnë. Për shembull, ministria e financave duhet të vendosë nëse prodhuesit e ushqimeve duhet të tatohen për sheqerin që vendosin në produktet e tyre. Ministria e Dixhitalit, Kulturës, Medias dhe Sporteve vendos nëse dhe kur do të ndalohet reklamimi i ushqimeve të padëshiruara për fëmijët. Ministria e Arsimit vendos se kush duhet të marrë ushqim falas dhe Ministria e Shëndetësisë duhet të zgjidhë gjithë këtë kaos.
Pavarësisht kësaj, Dimbleby është i bindur se një ndryshim në sistemin ushqimor është i nevojshëm dhe do të ndodhë, pyetja e vetme është se sa dëm do të lejohet të bëhet përpara se të ndërmerren veprime vendimtare .
