Gjaku ynë mund të vijë nga një burim i panjohur deri më tani, thonë shkencëtarët

Trupi ynë është aq i ndërlikuar saqë mund të habitemi nga sistemet e tij më të rëndësishme dhe të studiuara mirë. 

Gjaku, për shembull, mund të ketë jo vetëm një, por dy lloje të origjinës qelizore.

“Historikisht, njerëzit kanë besuar se shumica e gjakut tonë vjen nga një numër shumë i vogël qelizash që përfundimisht bëhen qeliza gjaku, të njohura si qeliza burimore hematopoietike”, tha biologu qelizor Fernando Camargo i Universitetit të Harvardit.

“Ne u befasuam kur gjetëm një grup tjetër qelizash jo staminale. Ato përbëjnë pjesën më të madhe të gjakut në jetën e fetusit deri në moshën madhore të re dhe më pas gradualisht fillojnë të tkurren. Këto qeliza njihen si paraardhës shumëpotentë embrionalë (eMPPs)”, shtoi ai.

Qelizat staminale hematopoietike lindin nga qelizat që rreshtojnë arteriet. Më parë, eMPP-të mendohej se ndaheshin nga qelizat burimore hematopoietike në një moment.

Duke përdorur një strategji kodimi gjenetik të zhvilluar së fundmi, biomjekësia e Universitetit të Harvardit, Sachin Patel dhe kolegët monitoruan ndarjen e qelizave dhe vunë re se qelizat staminale hematopoietike dhe eMPP-të e kishin origjinën nga i njëjti substrat, shkruan sciencealert.

Ata futën pjesë të sekuencave të ADN-së, të cilat janë të lehta për t’u zbuluar, në gjenomin e qelizave të miut që u transmetuan në të gjithë pasardhësit e tyre qelizor. Kjo i lejoi ata të gjurmonin origjinën e të gjitha qelizave të synuara, duke zbuluar se qelizat eMPP janë përgjegjëse për shumicën e qelizave limfoide te minjtë e rinj.

Qelizat EMPP duket se janë burimi i shumë qelizave imune të gjakut, duke përfshirë qelizat e bardha të gjakut (qelizat B dhe T). Ndërsa qelizat burimore hematopoietike mund të prodhojnë gjithashtu qeliza imune, ato e bëjnë këtë në një mënyrë shumë më të kufizuar. Ata janë më të prirur për formimin e qelizave që përbëjnë komponentët e nevojshëm për koagulimin e gjakut.

“Ne u përpoqëm të kuptonim pasojat e mutacioneve që çojnë në leukemi duke parë efektet e tyre në qelizat burimore të gjakut dhe eMPP te minjtë. Ne duam të shohim nëse leukemitë që lindin nga këto qeliza të ndryshme janë të ndryshme në vetvete”, tha Camargo.

Është interesante se kontributi i eMPP zvogëlohet me moshën, gjë që mund të shpjegojë misterin e gjatë se përse sistemi ynë imunitar dobësohet ndërsa plakemi.

Patel dhe kolegët testuan gjithashtu se si kjo njohuri e re mund të përmirësonte transplantin e palcës së eshtrave dhe zbuluan se transplantet eMPP tek minjtë nuk zgjatën shumë.

“Nëse ne mund të shtonim disa gjene për të implantuar eMPPs në afat të gjatë, ato mund të jenë potencialisht një burim më i mirë për një transplant të palcës kockore”, tha Camargo.

“Ato janë më të zakonshme te donatorët më të rinj të palcës sesa qelizat staminale dhe janë të përgatitura për të prodhuar qeliza limfoide, të cilat mund të çojnë në rindërtim më të mirë të sistemit imunitar dhe më pak komplikime nga infeksioni pas transplantimit”, shtoi ai.

Natyrisht, e gjithë kjo është e vlefshme nëse këto gjetje konfirmohen në hulumtimet njerëzore. Ky është hapi tjetër. Domethënë, jo të gjitha llojet e gjitarëve kanë të njëjtat procese zhvillimi.

Një studim i quajtur Kontributi i shumëlinjëve gjatë gjithë jetës nga paraardhësit e gjakut të lindur në embrion u botua në revistën Nature.