Graviteti i Marsit shkakton rryma të mëdha në thellësi të oqeaneve të Tokës

Pavarësisht se është larg, Marsi shkakton “vorbulla gjigante” në oqeanet e Tokës.

Siç detajohet në një punim të ri të botuar në revistën Nature Communications, studiuesit analizuan mostra nga vende specifike në thellësi të ujit për të studiuar rrymat e oqeanit. Ata zbuluan cikle klimatike 2.4 milionë-vjeçare që janë të lidhura me ciklet në ndërveprimet midis Marsit dhe Tokës që rrotullohen rreth Diellit, shpjegon Adriana Dutkiewicz, autore kryesore dhe sedimentologe në Universitetin e Sidneit.

Gjetjet mund të kenë implikime të rëndësishme për të kuptuarit tonë të Qarkullimit të Përmbysjes Meridionale të Atlantikut (AMOC), një rrymë oqeanike që ruan klimën e butë të Evropës, por është në prag të kolapsit për shkak të ndryshimeve klimatike.

Ciklet e mëdha

Këto “cikle të mëdha astronomike” do të rezultojnë nga ndërveprimi i orbitave të Marsit dhe Tokës. Megjithatë, vërtetimi i këtyre cikleve duke analizuar gjeologjinë e Tokës rezulton i vështirë.

Dutkiewicz dhe kolegët e saj paraqitën të dhëna që janë pjesë e më shumë se 50 viteve të kërkimit shkencor. Ata zbuluan se rrymat e thella të detit ndryshojnë në fuqi çdo 2.4 milionë vjet. Në kulmin e tyre, ata mund të gjenerojnë rrotullime të thella të detit ose vorbulla të fuqishme që mund të arrijnë në fundin e detit dhe të lëvizin sasi të mëdha sedimentesh.

– Fushat gravitacionale të planetëve në Sistemin Diellor ndërhyjnë me njëra-tjetrën dhe ky ndërveprim, i quajtur rezonancë, ndryshon ekscentricitetin planetar, i cili është një masë se sa afër janë orbitat e tyre me rrethore – thotë Dietmar Müller, bashkëautor dhe profesor në Universiteti i Sidneit.

Toka merr më shumë rrezatim diellor dhe kështu një klimë më të ngrohtë në kulmin e këtij cikli, sugjerojnë shkencëtarët. Këto temperatura të larta lidhen me rryma më të forta të thella oqeanike. Kjo do të thotë se nëse qarkullimi i përmbysjes meridional të Atlantikut do të shembet, siç parashikojnë disa shkencëtarë, ky cikël mund të zbusë të paktën disa nga efektet, të cilat do të përfshinin një periudhë të zgjatur të të ftohtit ekstrem në Evropë dhe Amerikën e Veriut.

– Ne e dimë se ekzistojnë të paktën dy mekanizma të veçantë që kontribuojnë në përzierjen e fuqishme të ujërave të thella në oqeane. Qarkullimi i përmbysjes meridional të Atlantikut është një mekanizëm i tillë, por vorbullat e thella të oqeanit duket se luajnë një rol të rëndësishëm në klimat e ngrohta në ruajtjen e ventilimit të oqeanit, thotë Muller.

– Të dhënat tona të ujërave të thella që mbulojnë një periudhë prej 65 milionë vjetësh tregojnë se oqeanet më të ngrohta kanë qarkullim më të fortë të thellë. Kjo potencialisht do të parandalojë që oqeani të ngecë edhe nëse qarkullimi i përmbysjes meridionale të Atlantikut ngadalësohet ose ndalet krejtësisht, shtoi Dutkiewicz.