Shumica prej nesh, në një moment, janë ndalur për të parë hënën. Por a keni menduar ndonjëherë se sa është ora atje lart?

Ata që kanë pyetur veten mund të marrin së shpejti një përgjigje pasi agjencitë hapësinore po mendojnë t’i japin Hënës zonën e saj kohore.

Dhjetra misione në Hënë, duke përfshirë ato për të ndërtuar baza dhe habitate të tjera, janë planifikuar për dekadën e ardhshme, tha Agjencia Evropiane e Hapësirës.

Organizatat hapësinore kanë filluar diskutimet për matjen e kohës hënore në qendrën teknologjike ESTEC të Agjencisë Evropiane të Hapësirës në Holandë.

– Ne ramë dakord për rëndësinë dhe urgjencën e përcaktimit të një kohe të përbashkët referimi hënore, e cila është e pranuar ndërkombëtarisht dhe që mund të referohet nga të gjitha sistemet dhe përdoruesit hënor – tha Pietro Giordano, inxhinier për sistemin e navigimit të Agjencisë Evropiane të Hapësirës.

Deri më tani, çdo mision i ri hënor operonte sipas planit të vet kohor, me antena në hapësirë ​​të thellë të përdorura për të mbajtur kronometrat e anijes të sinkronizuar me kohën e Tokës.

Përveç aftësisë për të treguar kohën në Hënë për astronautët dhe kontrollorët tokësor, nevoja për një standard kohor në hapësirë ​​është thelbësore për drejtimin dhe navigimin.

Ashtu si sistemet GPS në Tokë kërkojnë koordinim dhe kohë të saktë, kështu do të jetë çdo infrastrukturë që ndërtohet dhe operohet.

Stacioni Gateway i NASA-s do të shërbejë si një stacion me shumë qëllime që rrotullohet rreth Hënës kur të bëhet funksional në nëntor 2024. Ajo do të jetë e hapur për astronautët që të qëndrojnë dhe do të ofrojë mbështetje për njerëzit që të kthehen në sipërfaqen e Hënës.

Ndër temat aktuale të debatit është nëse një organizatë duhet të jetë përgjegjëse për vendosjen dhe mirëmbajtjen e kohës hënore dhe nëse ajo duhet të vendoset në një bazë të pavarur, apo të mbahet e sinkronizuar me Tokën.

Pse moti funksionon ndryshe në hënë?

Një sfidë është se orët në Hënë ecin më shpejt se ekuivalentët e tyre në Tokë, sepse orët trokasin më ngadalë në fusha më të forta gravitacionale, kështu që ata fitojnë rreth 56 mikrosekonda, ose të miliontat e sekondës, në ditë.

Shpejtësia e tyre e saktë varet nga pozicioni i tyre në Hënë, duke rrahur me një ritëm të ndryshëm në sipërfaqen e Hënës sesa kur janë në orbitë.

– Sigurisht, sistemi i miratuar i motit do të duhet të jetë praktik për astronautët – thotë Bernhard Hufenbach, një anëtar i ekipit të menaxhimit hënor nga Drejtoria e Agjencisë Evropiane të Hapësirës për Hulumtime Njerëzore dhe Robotike.