Hulumtimi i ri ndryshon gjithçka që menduam se dinim për moshën e universit
A është universi vërtet 13.8 miliardë vjet i vjetër? Një model aktual matematikor e pretendon këtë, por një studim i ri vë në dyshim saktësinë e tij.

A mund të tronditë mënyrën se si shkencëtarët e kuptojnë universin? Duke gjykuar nga studimi i fundit i publikuar në revistën Nature Astronomy, përgjigja mund të konfirmohet, sepse vëzhgimet e fundit tregojnë se mosha e universit tonë nuk është 13.8 miliardë vjet siç besohej më parë.
Vlerësimet aktuale të moshës së universit bazohen në “modelin standard të shpërthimit të madh”, i cili përshkruan një univers të sheshtë të dominuar jo vetëm nga energjia e errët, por edhe nga materia e errët, dhe drejt të cilit universi po zgjerohet me një shpejtësi të panjohur prej nxitimi.
Megjithëse astronomët kanë përdorur Modelin Standard për shumë gjëra, duke përfshirë vlerësimin e moshës së universit, ky model matematikor ka filluar së fundmi të tregojë disa mospërputhje me matjet që shkencëtarët kanë bërë për lëvizjet e çifteve të ndryshme të galaktikave. Siç argumenton studimi i ri, këto matje dhe modeli standard thjesht nuk përputhen.
Për shkak të rezultateve të tilla, disa shkencëtarë filluan të dyshojnë në saktësinë e modelit standard.
Kjo, natyrisht, nuk është hera e parë që vëzhgimet vënë në pikëpyetje atë që ne dimë. Përkundrazi, historia e shkencës bazohet në përgënjeshtrimin e asaj që dikur besohej të ishte e vërteta dhe realiteti.
Për të zbuluar se sa i pasaktë është modeli standard në vlerësimin e moshës së universit, Guo Qi dhe disa astronomë të tjerë studiuan së bashku çifte satelitësh në grupe të ndryshme galaktikash. Bëhet fjalë për grupime të vogla, të cilat i lejuan studiuesit të shihnin se si lëvizin këto galaktika, por edhe sesi universi po zgjerohet, shkruan Space.com .

Në fakt, Qi dhe ekipi i tij shkuan një hap më tej dhe u fokusuan në galaktikat më masive në secilin grup, më pas matën se si galaktikat satelitore lëviznin rreth tyre. Çuditërisht, astronomët zbuluan se një numër i vogël satelitësh po lëvizin në drejtim të kundërt në krahasim me galaktikat më të mëdha, por gjithashtu se numri i tyre është më i lartë se sa supozohet në simulimet.
Nëse satelitët sapo kishin “rën” në orbitë rreth një galaktike më të madhe, kjo do të kishte kuptim. Megjithatë, për galaktikat e grumbulluara shumë më gjatë, kjo ngre shumë pyetje në lidhje me vendosjen aktuale të modelit standard, pasi numri i satelitëve që lëvizin në drejtim të kundërt duhet të jetë më i vogël.
Bazuar në këto gjetje, Qi dhe ekipi i tij thonë se rezultatet sugjerojnë se universi mund të jetë më i ri nga sa besohej më parë, por ende nuk ka të dhëna të mjaftueshme për të vlerësuar saktësisht se sa më i ri është.
Ndoshta James Webb dhe satelitë të tjerë hapësinorë do të jenë në gjendje të ofrojnë vëzhgimet e nevojshme, por, tani për tani, studimi na lë vetëm me një mendim intrigues rreth saktësisë së modelit aktual të universit.