James Webb sjell pamje nga zemra e një reje hapësinore të ngrirë
James Webb sjell pamje nga zemra e një reje hapësinore të ngrirë
Teleskopi Hapësinor James Webb shikoi brenda një reje molekulare që ndodhet 630 vite dritë larg dhe zbuloi akullnajat e krijuara nga elementë të ndryshëm.
Retë molekulare janë grupime ndëryjore të gazit dhe pluhurit ku mund të formohen molekulat e hidrogjenit dhe monoksidit të karbonit. Grumbuj të dendura brenda këtyre reve mund të bashkohen për të formuar yje të rinj të quajtur protoyje.
Teleskopi Webb u fokusua në renë e errët molekulare Chamaeleon I, e cila duket blu në imazhin e ri. Një protoyll i ri, i quajtur Ced 110 IRS 4, shkëlqen në ngjyrë portokalli në të majtë. Revista Nature Astronomy publikoi një studim duke përfshirë imazhin.
Më shumë pika portokalli përfaqësojnë dritën nga yjet në sfond, duke depërtuar nëpër re. Drita e yjeve i ndihmoi astronomët të përcaktojnë gamën e ndryshme të molekulave të ngrira brenda resë së errët molekulare Chamaeleon I, e cila po formon dhjetëra yje të rinj.
Teleskopi Webb e shikon universin përmes dritës infra të kuqe, e cila është e padukshme për syrin e njeriut. Drita infra e kuqe mund të zbulojë aspekte të fshehura më parë të kozmosit dhe të hyjë në grupe të dendura gazi dhe pluhuri.
Astronomët kanë përdorur observatorin hapësinor për të zbuluar një gamë të larmishme të disa prej akujve më të ftohtë në rajonet më të errëta të një reje molekulare deri më sot. Gjatë një studimi të resë, ekipi hulumtues ndërkombëtar identifikoi akullin e ujit, si dhe forma të ngrira të amoniakut, metanolit, metanit dhe sulfurit karbonil.
Këto molekula të akullta mund të kontribuojnë në formimin e yjeve dhe planetëve, madje edhe në krijimin e jetës.
Akulli mund të furnizojë planetët me karbon, hidrogjen, oksigjen, azot dhe squfur, gjë që mund të çojë në formimin e një planeti të banueshëm si Toka, ku ato përdoren në atmosferat planetare, si dhe aminoacide, sheqerna dhe alkoole.
“Rezultatet tona ofrojnë njohuri në fazën fillestare, të errët të kimisë së formimit të akullit në kokrrat e pluhurit ndëryjor që do të rriten në guralecat me madhësi centimetrash nga të cilët formohen planetët në disqe,” tha autorja kryesore e studimit Melissa McClure, një astronome dhe asistente profesore në Observatorin Leiden në Holandë, në një deklaratë. McClure është hetuesi kryesor i programit të vëzhgimit.
“Këto vëzhgime hapin një dritare të re në rrugët e formimit për molekulat e thjeshta dhe komplekse që nevojiten për të krijuar blloqet ndërtuese të jetës.”
Bazat e lindjes planetare
Përveç molekulave të thjeshta, studiuesit panë prova të molekulave më komplekse.
“Identifikimi ynë i molekulave organike komplekse, si metanoli dhe potencialisht etanoli, sugjeron gjithashtu që shumë sisteme yjore dhe planetare që zhvillohen në këtë re të veçantë do të trashëgojnë molekula në një gjendje kimike mjaft të avancuar,” tha në një deklaratë bashkëautori i studimit Will Rocha, një astronom dhe student postdoktoral në Observatorin Leiden.
“Kjo mund të nënkuptojë se prania e pararendësve të molekulave prebiotike në sistemet planetare është një rezultat i zakonshëm i formimit të yjeve, dhe jo një veçori unike e sistemit tonë diellor.”
Astronomët përdorën filtrimin e dritës së yjeve nëpër re për të kërkuar gjurmë kimike dhe për të identifikuar elementët.
“Ne thjesht nuk mund t’i kishim vëzhguar këto re pa Webb,” tha në një deklaratë bashkëautori i studimit Klaus Pontoppidan, shkencëtar i projektit Webb në Institutin Shkencës të Teleskopit Hapësinor në Baltimore.
