Nga ari jeshil te salca juaj e preferuar: Si e pushtoi botën guacamole?
Kjo salcë e ka origjinën në Amerikën Qendrore, ku konsiderohej një dhuratë nga perënditë. Sot është popullor në të gjithë botën dhe është një nga shtesat e preferuara të pjatave.
Pasi Amerika u zbulua në vitin 1492 , kolonizatorët evropianë nënshtruan banorët e rajonit gjeografik të njohur për ne si Amerika e Mesme, ose Mesoamerika. Edhe pse shumica e popullsisë atje sot të jep përshtypjen se popujt autoktonë u ndikuan vetëm nga kolonizatorët, e vërteta është se ata ndikuan reciprokisht në njëri-tjetrin, si në aspektin kulturor ashtu edhe në atë kulinar. Kështu, spanjollët u ndeshën me pjatën, ose më saktë me salcën, e cila me kalimin e kohës u shndërrua në një fenomen ndërkombëtar.
Sipas mitit që shfaqet në tekstin “Legjenda e Diellit”, ka qenë perëndia Quetzalcoatl (zot gjarpri) që gjatë një vizite të tij u ka dhënë recetën e salcës guacamole banorëve të Amerikës Qendrore. Faktet historike sugjerojnë se dekada para ardhjes së kolonizatorëve, këta popuj konsumuan guacamole të përgatitur sipas recetës së tyre. Kryesisht i përzienin përbërësit – avokadon, domaten dhe djegësin, më pas e shtonin në pjata të tjera ose e hanin veçmas. Emri vjen nga gjuha Nahuatl ku quhet āhuacamōlli (ahuacamoli), që fjalë për fjalë do të thotë “salcë avokado”.
Më vonë, kur Hernán Cortés u shfaq në tokën meksikane, ai zbuloi recetën dhe vendosi t’ia paraqesë atë mbretit të tij. Kaq ka mjaftuar që salca e lartpërmendur të fitojë popullaritet dhe përpos këtij fakti flet më së miri fakti që e kanë quajtur “flori i gjelbër”. Sigurisht, spanjollët donin ta personalizonin guacamole sipas shijes së tyre, kështu që ata shtuan përbërës me të cilët ishin mësuar shijet e tyre, të tilla si qepë, hudhër, kripë dhe limon, si dhe erëza dhe barishte aromatike, si piper dhe koriandër.
Kjo recetë u përcoll dhe pjesa tjetër e botës, pasi e shijuan, nuk deshi të ndalonte. Guacamole ka arritur të thyejë të gjithë kufijtë, si gjeografikë ashtu edhe kulinarë, duke ndryshuar dhe zhvilluar kudo që shkon. Deri më sot, dy versione kanë mbetur të njohura në kuzhinën meksikane – ai në të cilin përmbajtja e të gjithë përbërësve është e përzier plotësisht me avokado dhe që është një përbërës tipik i ushqimit të rrugës nga tezgat lokale, dhe tjetri në të cilin nuk ka avokado.
Dëshironi të bëni vetë guacamole të bërë vetë? Ndiqni udhëzimet në video:
