Nuk e kemi parë kurrë hënën në formë pice kaq afër
Nuk e kemi parë kurrë hënën në formë pice kaq afër
Më 1 mars, anija kozmike Juno e NASA-s fluturoi përtej hënës së Jupiterit, Io, duke arritur brenda 51,500 km, dhe gjatë procesit kapi foto mahnitëse të trupit më aktiv vullkanik në Sistemin Diellor.
Për shkak të shpërthimeve të vazhdueshme dhe rrezatimit intensiv, shkencëtarët besojnë se nuk ka gjasa që ndonjë formë jete të jetë zhvilluar atje. Pak më i madh se Hëna jonë, Io është sateliti i tretë natyror më i madh i Jupiterit dhe i pesti më i largët nga planeti. Vullkanet aktive në këtë trup qiellor ndryshojnë vazhdimisht sipërfaqen e tij, gjë që e bën pothuajse të pamundur gjetjen e gjurmëve të kratereve, sipas NASA-s .
Io ka sipërfaqen më të re në Sistemin Diellor dhe besohet se do të duhen rreth një milion vjet që ajo të ndryshojë plotësisht. Dioksidi i squfurit është përbërësi kryesor i atmosferës së hollë të hënës dhe komponimet e squfurit janë kryesisht përgjegjëse për peizazhin e saj shumëngjyrësh, të dominuar nga e kuqja, portokallia, e verdha, jeshile dhe e bardha.
Malet që arrijnë një lartësi deri në 10 km gjenden kryesisht në rajonet polare, megjithëse ato mund të gjenden edhe më afër ekuatorit. Në këtë hënë rrjedhin edhe lumenj lavë, disa prej të cilëve shtrihen në qindra kilometra.
Temperatura e sipërfaqes së Io është mesatare rreth minus 130 gradë Celsius, por vullkanet e tij mund të jenë shumë të nxehtë me temperatura që kalojnë 1000 gradë. Për shkak të kësaj, Io shpesh quhet një trup hapësinor i bërë nga zjarri dhe akulli.
Juno do të fluturojë pranë kësaj hënë të Jupiterit më 16 maj në një distancë prej 35,000 km, dhe më 3 shkurt 2024, do të fluturojë në një distancë prej vetëm 1,500 km. Jason Perry, i cili ka punuar në projektet Cassini, Galileo dhe HiRISE, shkroi në Twitter se këto imazhe të fundit tashmë tregojnë disa ndryshime delikate në krahasim me ato nga New Horizons.
“Ndryshimet në sipërfaqe janë mjaft delikate, por unë shoh të paktën dy prej tyre. E para është një rrjedhë e vogël nga skaji lindor i Girou Lindor. Ky është aktiviteti vullkanik i parë për herë të parë nga anija kozmike New Horizons. E dyta është skuqja e Horse Piter, një krater vullkanik. “Materiali i kuqërremtë tregon praninë e S3-S4, squfuri me zinxhir të shkurtër që rinovohet rregullisht nga vullkanizmi aktiv me temperaturë të lartë,” shpjegoi ai.
