Numri i fëmijëve të varur nga video lojërat dhe rrjetet sociale është rritur në mënyrë dramatike

Paul është 19 vjeç, jeton në Berlin dhe mbaroi shkollën e mesme pak më pak se një vit më parë. Ai nuk ka kujtimet më të mira të viteve të fundit të shkollës.

“Për shkak të koronës, ka pasur bllokime të vazhdueshme. Ne nuk shkonim në shkollë për javë të tëra dhe duhej të qëndronim në shtëpi”, thotë ai.

Shëtitjet me miqtë, takimet në lagje, ahengjet, sportet… Shumë nga ato gjëra që janë të rëndësishme për të rinjtë dhe që janë pjesë e pandashme e jetës së tyre, praktikisht ishin të ndaluara prej kohësh.

“E vetmja gjë që mund të bënim ishte të uleshim në dhomë, të luanim lojëra në kompjuter ose telefon ose të bisedonim në rrjetet sociale,” thotë Paul.

Ai është i lumtur që ato kufizime nuk janë më dhe nuk dëshiron të kujtojë orët boshe të kaluara para kompjuterit. Prej pak kohësh po lëviz sërish në botën “reale”. Por disa të tjerë janë ende të bllokuar në kozmosin virtual, raporton Deutsche Welle.

Sipas rezultateve të një studimi të kryer nga Klinika Universitare e Hamburgut dhe sigurimi shëndetësor DAK, numri i fëmijëve dhe të rinjve në Gjermani që janë të varur nga lojërat dhe rrjetet sociale është dyfishuar që nga viti 2019. 680,000 prej tyre shpenzojnë pothuajse pesë orë në ditë në lojëra, transmetime, postime në mediat sociale dhe biseda virtuale.

Të dhënat janë “të frikshme”, thotë Andreas Storm, shef i administratës së sigurimeve në DAK. “Ne shpresonim që të paktën ai trend do të ngadalësohej dhe bashkë me të edhe shkalla e varësisë, por fatkeqësisht kjo shpresë nuk u realizua.

Psikologia Kai Miller e sheh këtë çdo ditë. Ai është president i Shoqatës Profesionale për Varësinë nga Mediat dhe punon në Klinikën Ambulatore për Varësitë e Lojërave në Klinikën Universitare në Mainz. Ai kontaktohet nga prindër të dëshpëruar që nuk dinë më çfarë të bëjnë me fëmijët e tyre që kalojnë çdo minutë të lirë para kompjuterit apo telefonit.

Të rinjtë që lënë pas dore përgjegjësitë e shkollës dhe familjes i rezistojnë përpjekjeve për t’u larguar nga monitori dhe reagojnë ndaj këtyre përpjekjeve me një dozë të shtuar zemërimi dhe keqkuptimi. Ndonjëherë mbyllen në dhomat e tyre, nuk janë të interesuar për asnjë hobi, nuk kanë interesa të tjera. Në raste ekstreme, ata madje harrojnë të hanë dhe kanë kova në dhomë – kështu që ata nuk duhet të shkojnë në tualet.

Psikologu Miller thotë se pandemia është një barrë shumë e rëndë për fëmijët dhe të rinjtë. Ata janë psikologjikisht më të ndjeshëm se të rriturit. Luajtja e lojërave, shikimi i videove dhe ndjekja e rrjeteve sociale ishte shpesh një formë “ngushëllimi” për ta, thotë ai.

Nga fillimi i vitit 2022, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) njeh varësinë nga lojërat kompjuterike si një diagnozë të veçantë. Kay Miller zbulon gjithashtu se cilat janë tre kriteret kryesore për të bërë një diagnozë.

Para së gjithash, është një “humbje kontrolli”, domethënë një situatë në të cilën nuk mund të merret më një vendim i ndërgjegjshëm dhe i lirë për (mos)përdorimin e kompjuterit. Numri dy është prioritizimi – domethënë një situatë ku të luash lojëra ose të përdorësh rrjetet sociale nuk është më pjesë e jetës, por diçka që dominon jetën.

“Kriteri i tretë është përdorimi i vazhdueshëm, edhe kur personi i prekur e kupton se po shkakton probleme, pra nuk i bën mirë”, shpjegon Miller.

Djemtë kanë shumë më tepër gjasa të bëhen të varur nga lojërat sesa vajzat, dhe kur bëhet fjalë për mediat sociale, ato prekin të dyja gjinitë në mënyrë të barabartë. Sidoqoftë, në klinikën në Mainz, mediat sociale janë shumë më pak një problem me të cilin merren. Ministria Federale Gjermane e Shëndetësisë ka nisur një program që synon të shpjegojë në mënyrë eksplicite problemet që lidhen me përdorimin e tepërt të rrjeteve sociale.

Në çdo rast, terapia kundër varësive të tilla mund të zbatohet në mënyrë më efektive nëse mjekët dhe psikologët ndërhyjnë sa më shpejt që të jetë e mundur, pra para se të bëhet kronike.

Megjithatë, është gjithnjë e më e vështirë të caktoni një takim për terapi. Në klinikën në Mainz kalojnë tre muaj nga regjistrimi telefonik deri në vizitën e parë te psikologu. Më parë pritja ishte vetëm dy javë, thekson Miller dhe shton se e di që ndodh që pacientët të presin për mjekim gjysmë viti.

E Andreas Storm nga DAK thotë se duhet të zgjerohen kapacitetet për parandalim dhe ndihmë ndaj të prekurve.

“Nëse nuk veprojmë me shpejtësi tani, do të ndodhë që gjithnjë e më shumë fëmijë dhe të rinj të përfundojnë të varur, domethënë nuk mund të ndalet ky trend negativ.

Storm beson se politika dhe shoqëria në tërësi janë përgjegjëse për këtë: “Fëmijët dhe të rinjtë duhet të mësojnë dhe të jenë në gjendje të vlerësojnë rreziqet e përdorimit të mediave dixhitale. Ata duhet të jenë në gjendje të shohin sjelljen e tyre, në mënyrë që të përdorin mundësitë e botës dixhitale në mënyrë konstruktive për nevojat private dhe të biznesit.”

Psikologët janë të mendimit se edhe prindërit kanë një përgjegjësi të madhe në këtë çështje – që, sidomos me fëmijët më të vegjël, duhet të jenë më konsekuent në kufizimin e përdorimit të përmbajtjes dixhitale.