Shihni se si qarkullon dioksidi i karbonit në atmosferë
Shihni se si qarkullon dioksidi i karbonit në atmosferë
Në vizualizimin e NASA-s të lëvizjes së dioksidit të karbonit nëpër atmosferën e Tokës, ju mund të zmadhoni dhe të shihni emetimet e dioksidit të karbonit që rrjedhin nga termocentralet, zjarret dhe qytetet, më pas të përhapura nëpër kontinente dhe oqeane.
-Si politikëbërës dhe si shkencëtarë ne përpiqemi të shpjegojmë se nga vjen karboni dhe si ndikon ai në planet. “Këtu shihni se si gjithçka është e ndërlidhur me këto modele të ndryshme të motit,” thotë shkencëtari klimatik Leslie Ott i Qendrës së Fluturimeve Hapësinore Goddard të NASA-s në Greenbelt, Maryland.
Mbi Kinën, Shtetet e Bashkuara dhe Azinë Jugore, shumica e emetimeve vijnë nga termocentralet, impiantet industriale dhe makinat dhe kamionët, thotë Ott. Ndërkohë, në Afrikë dhe Amerikën e Jugut, emetimet vijnë më së shumti nga zjarret, veçanërisht ato që lidhen me menaxhimin e tokës, zjarret e kontrolluara bujqësore dhe shpyllëzimin, së bashku me djegien e naftës dhe qymyrit, siç mund ta shihni në videon e mëposhtme.
Disa nga pulsimet vijnë gjithashtu nga shtresa kufitare planetare, 900 metra më e ulët e atmosferës – e cila ngrihet ndërsa sipërfaqja e Tokës nxehet nga rrezet e diellit gjatë ditës dhe më pas bie ndërsa ftohet gjatë natës.
Harta u krijua nga Studio e Vizualizimit Shkencor të NASA-s duke përdorur një model të quajtur GEOS. Është një model moti me rezolucion të lartë i mundësuar nga superkompjuterë që përdoret për të simuluar atë që ndodh në atmosferë, duke përfshirë stuhitë, formacionet e reve dhe ngjarje të tjera natyrore. Ai mbledh miliarda pika të dhënash nga vëzhgimet e bazuara në tokë dhe instrumentet satelitore, të tilla si instrumenti MODIS në satelitin Terra dhe instrumentet VIIRS në satelitin Suomi-NPP.
-Dioksidi i karbonit është një gaz serrë që kap nxehtësinë dhe është shkaktari kryesor i rritjes së temperaturave të Tokës. Ndërsa dioksidi i karbonit grumbullohet në atmosferë, ai ngroh planetin tonë. 2023 ishte viti më i nxehtë ndonjëherë – thonë shkencëtarët nga Instituti Hapësinor Goddard i NASA-s.
I gjithë ky dioksid karboni nuk është i dëmshëm për cilësinë e ajrit. Në fakt, na duhet pak dioksid karboni për ta mbajtur planetin mjaftueshëm të ngrohtë që të ekzistojë jeta. Por kur shumë CO2 derdhet në atmosferë, Toka ngrohet shumë dhe shumë shpejt. Kjo është ajo që ka ndodhur të paktën për gjysmë shekulli të fundit. Përqendrimi i dioksidit të karbonit në atmosferë është rritur nga afërsisht 278 pjesë për milion në 1750, në fillim të epokës industriale, në 427 pjesë për milion në maj 2024.
– Shpresa jonë është që nëse i kuptojmë vërtet gazet serrë sot, mund të ndërtojmë modele që i parashikojnë më mirë ato në dekadat apo edhe shekujt e ardhshëm – përfundon Leslie Ott.
