Shkencëtarët kanë llogaritur se kur mund të ndodhë një fatkeqësi e madhe e quajtur “Arktiku pa akull”

Shkencëtarët përcaktojnë një “Arktik pa akull” si një gjendje ku sipërfaqja e akullit është më pak se një milion kilometra katrorë. Sipas parashikimeve të tyre, kjo mund të ndodhë ndërmjet viteve 2032 dhe 2043, por ekziston mundësia që ky skenar të ndodhë që në vitin 2027, në varësi të kushteve klimatike dhe aktiviteteve njerëzore.

Rezultatet treguan se një ditë pa ngrica ka të ngjarë të ndodhë edhe nëse emetimet e gazeve serrë reduktohen. Megjithatë, skenarët ekstremë tregojnë një dinamikë të përshpejtuar të shkrirjes. Shkencëtarët theksojnë se kjo nuk do të nënkuptojë një kolaps të menjëhershëm të ekosistemit të Arktikut, por do të tregojë sesi aktivitetet njerëzore kanë ndryshuar përgjithmonë këtë zonë, e cila dikur karakterizohej nga shtresa të përhershme akulli dhe bore.

Sipas studiueses Alexandra Yan nga Universiteti i Kolorados Boulder, ky mund të jetë një tregues i rëndësishëm se si emetimet e gazeve serrë kanë ndikuar në mjedisin natyror.

– Edhe pse dita e parë pa akull nuk do të shkaktojë menjëherë pasoja katastrofike, ajo do të simbolizojë fundin e një prej karakteristikave kryesore të Arktikut – sipërfaqes së tij të akullit gjatë gjithë vitit – thotë Jan.

Shtatori i vitit 2023 solli një paralajmërim tjetër – minimumi i akullit të detit në Arktik ishte një nga më të ulëtat e regjistruar ndonjëherë, sipas Qendrës Kombëtare të të Dhënave të Borës dhe Akullit. Celine Hughes, një studiuese në Universitetin e Goteborgut, thotë se është shumë e rëndësishme të kuptojmë se çfarë po e shkakton shkrirjen e përshpejtuar të akullit dhe si mund të përshtatemi me këto ndryshime. Sipas saj, dita e parë pa akull mund të ndodhë shumë më herët se muaji i parë pa akull, por të dyja ngjarjet tregojnë pasoja serioze për klimën, jetën detare dhe sistemet globale të motit.

Hulumtimet e mëparshme parashikuan se hëna e parë pa akull mund të ndodhte brenda viteve 30, por gjetjet e reja tregojnë se procesi po përshpejtohet. Ekspertët theksojnë se çdo reduktim i emetimeve të gazeve serrë mund të ndihmojë në ngadalësimin e këtij fenomeni dhe ruajtjen e akullit të mbetur të detit.