Sot i jepet lamtumira e fundit Mbretëreshës Elizabeth II

Mbretëresha Elizabeth II varroset sot në Londër përmes një ceremonie shtetërore, ngjarje që po vlerësohet si operacion i “paprecedent” i sigurisë në kryeqytetin britanik.

Mëngjesin e së hënës, arkivoli me trupin e pajetë të monarkes më jetëgjatë britanike niset për në rrugëtimin e saj të fundit: fillimisht arkivoli do të dërgohet në Kishën e Uestministerit, ku do të mbahet një shërbesë fetar në të cilin do të marrin pjesë mijëra persona, më pas në Kështjellën Uindsor për një shërbim më privat. Në fund, Mbretëresha Elizabeth II do të varroset në një ceremoni private në faltoren e Shën Xhorxhit, pranë burrit të saj të ndjerë, Princit Philip.

Në pllakën prej mermeri në varrin e saj do të gdhendet: Elizabeth II 1926-2022.

Dita e varrimit pritet të jenë emocionale për shumë britanikë dhe ceremoni të tilla varrimi shtetëror Britania nuk ka organizuar qe 60 vjet, përkatësisht që nga varrimi i Wiston Churchill.

Qindra mijëra persona pritet të dalin në rrugët e Londrës nëpër të cilat do të kalojë arkivoli i Mbretëreshës, për t’i dhënë lamtumirën e fundit monarkes. Ndërkaq, miliona të tjerë në mbarë botën pritet të përcjellin ceremoninë mortore përmes transmetimeve të drejtpërdrejta.

Mbretëresha Elizabeth II vdiq më 8 shtator në moshën 96-vjeçare në Kështjellën Balmoral të Skocisë. Ajo mbretëroi për 70 vjet – më shumë se çdo monark tjetër i Mbretërisë së Bashkuar.

Fronin e ka trashëguar djali i saj i madh, Charles, i cili tani njihet me emrin Mbreti Charles III.

Kisha e Uestministerit, ku do të mbahet shërbesa fetare, është vendi ku janë kurorëzuar mbretërit e mbretëreshat e Britanisë, përfshirë edhe Elizabeth II më 1953. Në këtë kishë ajo po ashtu ishte martuar me Princin Philip më 1947.

Në Uestminister nuk është mbajtur asnjë ceremoni mortore e monarkëve që nga shekulli i 18-të, edhe pse më 2002, aty ishte organizuar ceremonia e varrimit të Nënës Mbretëreshë, nënës së Elizabeth II.

Kush do të marrë pjesë në varrimin e Mbretëreshës?

Mbi 2.000 persona do të marrin pjesë në shërbesën në Kishën Uestminister, në krye me Mbretin Charles III dhe pjesëtarë të familjeve mbretërore nga e mbarë bota. Në varrim po ashtu do të marrin pjesë edhe politikanë të ndryshëm, përfshirë presidentin amerikan, Joe Biden.

Po ashtu, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka njoftuar se ka marrë ftesë për të qenë e pranishme në ceremoninë shtetërore të varrimit të Mbretëreshës.

Ndërkaq, në shërbesën që mbahet në faltore e Shën Xhorxhit në Kështjellën Uindsor janë ftuar 800 mysafirë.

Në varrimin e Mbretëreshës, pjesëmarrjen e kanë konfirmuar anëtarët e familjeve mbretërore nga Evropa dhe bota. Perandori i Japonisë Naruhito dhe Perandoresha Masako thyejnë traditën japoneze, duke marrë pjesë në funeralin e monarkes britanike.

Fëmijët e Mbretëreshës, Mbreti Charles III, Princesha Anne, Princi Andrew dhe Princi Edward qëndrojnë pranë arkivolit të nënës së tyre, teksa mijëra njerëz bëjnë nderime para arkivolit të monarkes britanike.

Po ashtu, Mbreti Willem-Alexander i Holandës, Mbretëresha Maxina dhe Princesha e Kurorës Beatrix kanë konfirmuar pjesëmarrjen. Në varrim merr pjesë edhe mbreti Philippe i Belgjikës, Mbreti Harald V i Norvegjisë dhe Princi Alberti II i Monakos.

Mbretëresha Margrethe e Danimarkës – që ka anuluar një sërë ngjarjesh për të shënuar 50-vjetorin e saj në fron pas vdekjes së Mbretëreshës Elizabeth II – do të marrë pjesë në varrim. Ajo është kushërira e tretë e Mbretëreshës britanike. Po ashtu, Mbreti i Spanjës, Felipe VI do të jetë i pranishëm me gruan e tij, Letizia. Edhe babai i tij, ish-mbreti spanjoll, Juan Carlos I – që abdikoi nga froni më 2014 – ka konfirmuar pjesëmarrjen në funeral.

Përveç presidentit amerikan, Joe Biden, Mbretëria e Bashkuar tha se pjesëmarrjen e kanë konfirmuar edhe liderë të tjerë në botë.

E pranishme do të jetë edhe gruaja e presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky, Olena. Ftesën e ka pranuar edhe presidenti i Francës, Emmanuel Macron, i cili e ka quajtur Mbretëreshën Elizabeth II si “mbretëreshë të përjetshme”.

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, ai i Brazilit, Jair Bolsorano, po ashtu marrin pjesë.

Kina ka njoftuar se i pranishëm do të jetë zëvendëspresidenti, Wang Qishan.

Në mesin e 500 liderëve botërorë do të jenë edhe ata të Italisë, Gjermanisë, Izraelit, Koresë së Jugut, Irlandës dhe liderët e 56 shteteve të Komenuellthit.

Por, ka edhe ata që nuk janë ftuar. Për shkak të raporteve të tensionuara, Mbretëria e Bashkuar ka ftuar ambasadorët – jo krerët e shtetit – të disa shteteve, sikurse Iranit, Nikaraguas dhe Koresë së Veriut.

Rusia dhe Bjellorusia janë në mesin e një grupi të vogël që nuk janë ftuar fare në varrim për shkak të pushtimit rus të Ukrainës.

Presidenti rus, Vladimir Putin – ndaj të cilit Mbretëria e Bashkuar ka vendosur sanksione për udhëtim – veçse ka thënë se nuk do të mund të marrë pjesë në varrim. Po ashtu, liderët talibanë afganë nuk janë ftuar, e as liderët e Mianmarit, Sirisë dhe Venezuelës.

Kryetari i Londrës, Sadiq Khan, tha se varrimi shtetëror i Mbretëreshës Elizabeth II paraqet një sfidë “të paprecedent” sigurie, pasi qindra mijëra persona do të jenë në Londër.

“Kanë kaluar dekada qëkur ne kemi pasur kaq shumë liderë botërorë në një vend. Kjo është e paprecedent… në raport me gjërat e tjera që ne po trajtojmë njëkohësisht”.

Ai tha për Associated Press se mund të ketë persona që duan t’iu bëjnë keq liderëve botërorë, prandaj, “ne po punojmë jashtëzakonisht fort – policia, shërbimet e sigurisë dhe shumë të tjerë – për t’u siguruar që varrimi shtetëror të shkojë si duhet”, tha ai.

Mbi 10.000 policë do të ofrojnë siguri në Londër të hënën. Qindra vullnetarë dhe anëtarë të ushtrisë po ashtu do të jenë në detyrë.

Për shkaqe sigurie, autoritetet në Londër kanë ndaluar fluturimin e përkohshëm të dronëve, ndërkaq aeroporti Hithrou do të ndalojë fluturimet, me qëllim që të mos krijohet zhurmë gjatë funeralit të monarkes.

Sfidë tjetër e sigurisë do të jenë turmat e njerëzve. Arkivoli i Mbretëreshës do të udhëtojë nëpër Londër në një distancë prej 32 kilometrash dhe e gjithë rrugët që do të përshkojë kortezhi mortor, do të ketë barriera. Kjo pasi, anash pritet të mblidhen afër qindra mijëra persona.

Agjenda e ditës së sotme:

6:30 – Dera e hapur për publikun për të parë arkivolin e Elizabeth II mbyllet.

8:00 – Dyert e Westminster Abbey hapen për 2000 të ftuarit e pritur – nga liderët botërorë te punëtorët e bamirësisë dhe perandori japonez.

10:44 – Kortezhi i parë i ditës do të niset, me mbretin Charles dhe anëtarët e tjerë mbretërorë që ecin pas arkivolit të Mbretëreshës ndërsa tërhiqet nga marinarët në karrocën e armëve shtetërore nga Salla e Westminsterit në Westminster Abbey.

Ora 11:00 – Nis shërbimi mortor shtetëror

Ora 11:55 – Tingëllon zhurma e fundit, e ndjekur nga një heshtje kombëtare për dy minuta

12:00 – Shërbimi përfundon dhe në orën 12:15 një procesion i dytë, më i madh sjell arkivolin e saj në Wellington Arch
13:00 – Arkivoli i saj transferohet në makinën funerale dhe dërgohet në Windsor përgjatë një rruge që pritet të vijë nga turma.

15:00 – Fillon procesioni i tretë i ditës, përmes terrenit të Kështjellës Windsor deri në Kapelën e Shën Gjergjit
Ora 16:00 – Shërbesa e përkushtimit bëhet në kapelën e Shën Gjergjit

1 9:30 – Familja mbretërore kthehet në kishë për një shërbim varrimi privat ku Elizabeth II do varroset së bashku me bashkëshortin e saj të ndjerë, Dukën e Edinburgut