Gjumi jo i mirë dhe i parehatshëm ndërlidhet me demencën dhe vdekjen e hershme

Të moshuar të cilët kanë vështirësi të konsiderueshme për të fjetur dhe që përjetojnë zgjime të shpeshta të natës janë në rrezik të madh për të zhvilluar demencë ose për të vdekur herët nga çdo shkak i mundshëm, zbulon një studim i ri.

Demenca – është një term i përgjithshëm për humbjen e kujtesës, gjuhës, zgjidhjes së problemeve dhe aftësive të tjera të të menduarit.

“Këto rezultate kontribuojnë në njohuritë ekzistuese se gjumi luan një rol shumë të rëndësishëm, çdo natë, për të zvogëluar rrezikun tonë afatgjatë për rënien njohëse nervore dhe vdekshmërinë nga të gjitha shkaqet,” tha autorja e studimit Rebecca Robbins, një instruktore në mjekësi në Harvard Shkolla Mjekësore e specializuar në kërkimin e gjumit.

Lidhja midis gjumit, demencës dhe vdekjes së hershme nga çdo shkak është veçanërisht shqetësuese, thonë ekspertët, për shkak të zakoneve të gjumit të amerikanëve dhe njerëzve në të gjithë botën. Sipas Shoqërisë Botërore të Gjumit   (World Sleep Society), mungesa e gjumit po e kërcënon shëndetin e deri në 45% të popullsisë së botës.

Foto CNN: Sëmundjet kronike të tilla si diabeti, depresioni, shtypja e lartë e gjakut, kanceri dhe obeziteti dhe shumë sëmundje tjera, janë të ndërlidhura me gjumin jo të mirë

Në varësi të moshës sonë, ne duhet të bëjmë gjumë nga shtatë deri në 10 orë çdo natë. Megjithatë, një në tre amerikanë nuk fle mjaftueshëm, sipas Qendrave Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC).

Për më shumë, 50 milionë deri në 70 milionë amerikanë përballen me çrregullime të gjumit të tilla si apnea e gjumit, pagjumësia dhe sindroma e këmbëve të shqetësuara.

CDC e quan këtë një “problem të shëndetit publik”, sepse gjumi i ndërprerë shoqërohet me një rrezik më të lartë të kushteve duke përfshirë diabetin, sulmin në zemër, sëmundjet kardiovaskulare – dhe demencën.

Rreziqet më të larta

Një studim i botuar kohët e fundit në Journal of Sleep Research, analizoi të dhënat e mbledhura nga Studimi Kombëtar mbi Trendin e Shëndetit dhe Plakjes (NHATS), i cili kryen intervista vjetore personale me një mostër përfaqësuese kombëtare prej 6,376 përfituesish të Medicare.

Të dhënat nga viti 2011 deri në vitin 2018 u ekzaminuan për studimin e ri, me një fokus tek njerëzit në kategorinë më të rrezikuar – ata që thanë se kishin probleme me gjumin “shumicën e netëve ose pothuajse çdo natë.”

Vështirësitë e vetë-raportuara të gjumit nga pjesëmarrësit në këtë studim u krahasuan më pas me të dhënat mjekësore të secilit pjesëmarrës.

Qendra Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, CDC, e ka konsideron gjumin e pamjaftueshëm si një Epidemi e Shëndetit Publik Amerikan.

Për shkak se studimi NHATS mblodhi të dhënat vjetore të gjumit, studimi i ri ishte në gjendje të ndiqte tërësinë e vështirësive të gjumit për secilin person për plot tetë vite kohë, në vend që të kapte vetëm një fotografi në kohë. Kjo ishte forca e studimit, tha Robbins, sepse “shëndeti i gjumit mund të dobeësohet dhe të rritet me kalimin e viteve”.

Një forcë tjetër e studimit ishte aftësia për të dalluar ndikimin e një problemi të mirë për të fjetur kundrejt zgjimeve të shpeshta të natës në çdo rrezik të demencës dhe vdekjes.

Njerëzit që përballeshin me probleme për të fjetur shumicën e netëve kishin rreth 44% rritje të rrezikut të vdekjes së hershme nga çdo shkak, zbuloi studimi në fjalë. Ata që thanë se shpesh zgjoheshin natën dhe përpiqeshin t’i ktheheshin gjumit kishin një rrezik disi më të lartë – një rritje prej 56% të rrezikut të vdekjes së hershme nga çdo shkak.

Rreziku për demencë ishte i ngjashëm: Njerëzit që raportuan se përjetonin vështirësi në mënyrë rutinore për të fjetur kishin 49% rritje të rrezikut të demencës, ndërsa ata që shpesh zgjoheshin gjatë natës dhe kishin vështirësi të flinin në gjumë kishin 39% rritje të rrezikut të demencës.