Ne do t’i ruajmë të dhënat në pllaka qelqi: Ato zgjasin 5,000 vjet dhe mund t’i rezistojnë nxehtësisë së furrës!

Cerabyte, një startup gjerman që zhvillon teknologji të ruajtjes së të dhënave, kreu së fundmi një eksperiment që dukej më shumë si një demonstrim kulinar sesa një demonstrim teknologjik. Për të vërtetuar pretendimet e qëndrueshmërisë së zgjidhjes së saj inovative, kompania zhyti një pjatë qelqi në ujë të kripur të vluar dhe më pas e vendosi në një furrë picash.

Edhe pse çipi u ekspozua ndaj temperaturave prej 100 gradë Celsius në një enë ose 250 gradë Celsius në një furrë, ai e përfundoi testin i padëmtuar, me të dhënat e shkruara në të të paprekura. Në këtë mënyrë, Cerabyte donte të vërtetonte pretendimin e saj – se zgjidhja e re e ruajtjes së të dhënave mund t’i rezistonte kushteve që do të shkatërronin pajisjet klasike.

Cerabyte u themelua në vitin 2022 me qëllimin afatgjatë për të ndryshuar mënyrën se si i ruajmë të dhënat dixhitale. Zgjidhja inovative e kompanisë përdor një shtresë ultra të hollë qeramike, me trashësi vetëm 50 deri në 100 atome, e cila aplikohet në një substrat qelqi.

Duke përdorur një lazer, të dhënat shkruhen në shtresën qeramike në formën e vrimave të vogla. Çdo pllakë, me një sipërfaqe prej 9 cm², mund të ruajë deri në 1 GB të dhëna për anë, dhe shpejtësia e shkrimit është 2 milion bit për puls lazeri. Cerabyte pretendon se rezultati është një medium po aq i qëndrueshëm sa hieroglifet në gur, me një jetëgjatësi të parashikuar prej mbi 5,000 vjetësh.

Qelqi njihet si një material shumë i qëndrueshëm. Rezistenca e tij ndaj plakjes, zjarrit, ujit, rrezatimit dhe madje edhe pulseve elektromagnetike e bën atë ideal për “ruajtjen e të dhënave në të ftohtë”. Cerabyte donte ta nxirrte në pah këtë qëndrueshmëri përmes testeve të tilla si gatimi në ujë të kripur për disa ditë, i cili është aq shkatërrues saqë gërryen enën në të cilën ndodhej pllaka.

Por Cerabyte nuk synon vetëm qëndrueshmërinë. Plani i startup-it është të ulë koston e ruajtjes arkivore në më pak se 1 dollar për terabajt deri në vitin 2030 – gjë që mund të ndryshojë në mënyrë drastike ekonominë e ruajtjes afatgjatë të të dhënave.

Ndryshe nga metodat e tjera të ruajtjes afatgjatë të të dhënave, të tilla si shiriti magnetik, disqet e forta ose disqet optike, të cilat degradojnë me kalimin e kohës – qasja e Cerabyte me qeramikë mbi xham premton të eliminojë nevojën për migrim të rregullt të të dhënave.