Sahara na dorëzoi rërën e shkretëtirës: Si krijohet ky fenomen dhe a është i rrezikshëm?

Pjesa më e madhe e Gadishullit Ballkanik gjatë ditëve të mëparshme ka qenë nën ndikimin e një anticikloni të fortë i cili nuk ka lejuar që vranësitë dhe shirat të na arrijnë. Gjithashtu, ka ende një ndryshim të madh në presionin e ajrit në Ballkan, për këtë arsye ende po fryn erë e fortë jugore. Përveç atyre më të ulëta, në lartësitë më të larta ka edhe një rrymë të fortë jugore, e cila na sjell rërën e shkretëtirës nga Afrika.

Modelet prognostike treguan një sasi prej 180,000 ton pluhur. Ky është i ashtuquajturi depozitim i thatë, domethënë rëra që vendoset në tokë. Ky fenomen ndodh kur mbi Sahara ka një ciklon, pra një lëvizje rrotulluese, e cila ngre rërën në shtresat e sipërme të atmosferës.

Më pas, me anë të adveksionit, pra lëvizjes horizontale të ajrit, rëra transportohet mijëra kilometra larg shkretëtirës. Përveç reshjeve të thata, ajri mund të precipitohet edhe nga reshjet e lagështa në tokë, dhe ky është rasti kur bie i ashtuquajturi shi i ndotur dhe i verdhë.

Sa i përket Maqedonisë, në vendin tonë këto ditë është vërejtur një sasi më e madhe e rërës saharane. Kjo është një dukuri e zakonshme në muajt e pranverës. Përqendrimi më i lartë i rërës së shkretëtirës në vendin tonë është në muajt prill dhe maj.

Rëra e shkretëtirës në sasi më të vogla në përgjithësi nuk ndikon në shëndetin e njeriut.

Sipas një raporti të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH, 2006), përqendrimet ditore të rërës në sipërfaqe prej më shumë se 50 mg/m3 mund të konsiderohen si një prag mbi të cilin mund të gjendet një lidhje e qartë statistikore midis përqendrimit të rërës dhe komplikimeve të mundshme shëndetësore që lidhen me. organet e frymëmarrjes.

Përparimet në lartësi, siç ndodhi tani, janë shumë domethënëse, sepse rëra ndikon në ekuilibrin e rrezatimit (mund të ulë temperaturën me një deri në dy gradë), formimin e reve si dhe shirat e verdhë. Depërtimet në tokë janë të rëndësishme për shëndetin e bimëve dhe më pas për florën dhe faunën. Aerosoli i tepërt i shkretëtirës ndikon gjithashtu në dukshmërinë e ajrit. Kjo është e rëndësishme për aviacionin, trafikun detar dhe rrugor. Rritja e përqendrimit të rërës në ajër ndryshon jo vetëm strukturën termike të atmosferës, por edhe dinamikën, e cila manifestohet përmes mjegullimit të qiellit dhe ngjyrave intensive në lindje dhe perëndim të diellit.