Shkencëtarët zbulojnë: A mund të vdesësh nga e qeshura?

Ndonjëherë një histori shumë qesharake mund të shkaktojë lot dhe gulçim, dhe shumë shpesh në momente të tilla përdoret fraza: “Do të vdes nga e qeshura!”.

Edhe pse shprehja është qartësisht një ekzagjerim, a ka ndonjë të vërtetë pas saj? A mund të vdesin vërtet njerëzit nga e qeshura?

Edhe pse probabiliteti është shumë i ulët , teknikisht është e mundur – dhe ka raste të dokumentuara të vdekjeve të lidhura me të qeshurat, shkruan Live Science.

Ka disa mënyra se si e qeshura mund të ketë një efekt negativ në trup. Një nga rrugët më të prekshme është përmes zemrës. Në raste të rralla, e qeshura e dhunshme mund të shkaktojë “sinkopë nga e qeshura”, një gjendje në të cilën presioni i gjakut bie me shpejtësi gjatë të qeshurës së tepërt.

Kjo shkakton një përgjigje të fortë nga sistemi nervor autonom – rrjeti i nervave që rregullojnë proceset fiziologjike të pavullnetshme – duke çuar në një rënie të përkohshme të sasisë së gjakut që rrjedh në tru, gjë që mund të rezultojë në humbje të vetëdijes.

“Kur qesh, lëviz kraharorin lart e poshtë, dhe kjo ndryshon presionin në zgavrën e kraharorit dhe mund të ndikojë në nervin vagus, i cili mbart sinjale midis trurit dhe shumicës së organeve të brendshme”, thotë Dr. Todd Cohen, shef i kardiologjisë dhe drejtor i inovacionit të pajisjeve mjekësore në Institutin e Teknologjisë të Nju Jorkut.

“Kjo mund të shkaktojë marramendje ose edhe – shumë, shumë rrallë – të fikët, veçanërisht kur është shumë e tepërt”, shton Cohen.

Rasti i parë i sinkopës së shkaktuar nga e qeshura u dokumentua në vitin 1997, kur një pacient 62-vjeçar me hipertension dhe probleme të tjera të zemrës ra të fikët disa herë ndërsa qeshte me zë të lartë ndërsa shikonte serialin televiziv “Seinfeld”, duke bërë që gjendja të quhej “sinkopa Seinfeld”.

Pacienti nuk vdiq si pasojë e kësaj gjendjeje, por ky lloj sinkope zakonisht shkakton një krizë të të fikëtit që zgjat më pak se disa minuta. Ndërsa teknikisht është e mundur që sinkopa e shkaktuar nga e qeshura të ndalojë zemrën, rreziku më i madh është se kriza të tilla të të fikëtit mund të ndodhin në situata të rrezikshme.

Është e mundur që dikush të bjerë dhe të godasë kokën, të bjerë nga shkallët ose të bjerë nga një platformë metroje nën një tren dhe të vdesë në atë gjendje, tha Cohen, duke theksuar se kjo është shumë e pamundur.

Në raste të tjera, e qeshura mund të ndikojë në sasinë e oksigjenit që arrin në zemër, mushkëri dhe tru. Për shembull, emocionet e forta, të tilla si gëzimi i madh, mund të rrisin frymëmarrjen dhe të shkaktojnë simptoma të astmës, të cilat mund të përkeqësohen më tej nga frymëmarrja jonormale e shoqëruar me të qeshurën.

Në një studim të vitit 2009, studiuesit anketuan 105 pacientë me astmë dhe zbuluan se më shumë se 40% kishin përjetuar astmë të shkaktuar nga e qeshura. Në raste të rënda, sulmet e astmës mund të jenë fatale nëse një person nuk ka qasje në një inhalator.

Teorikisht, e qeshura mund të shkaktojë edhe një spazmë të papritur të kordave vokale – një gjendje e njohur si laringospazmë – ose mbytje nëse personi nuk merr oksigjen të mjaftueshëm midis shpërthimeve të të qeshurës. Megjithatë, shanset që këto shkaqe të shkaktojnë vdekjen janë të vogla. Edhe pse janë raportuar raste të vdekjeve të lidhura me të qeshurën për shkak të mbytjes ose atakut në zemër, ajo në përgjithësi mbetet një shkak i pamundur vdekjeje tek individët e shëndetshëm.

Në fakt, e qeshura është e padëmshme dhe madje e dobishme për shëndetin tuaj në një numër të madh situatash. E qeshura dhe humori mund t’i ndihmojnë pacientët të përballen me problemet e tyre, të ofrojnë një perspektivë të ndryshme mbi sëmundjet e tyre dhe t’i bëjnë ata më të pranishëm dhe të kënaqur me jetën, thotë Cohen.
Hulumtimet tregojnë se e qeshura mund të zvogëlojë ankthin duke ulur ndjeshëm nivelet e hormonit të stresit kortizol, ndërsa në të njëjtën kohë rrit çlirimin e dopaminës – “kimikati i kënaqësisë”.

Për më tepër, e qeshura mund të ndihmojë në rritjen e rrjedhës së oksigjenit nëpër trup dhe në uljen e inflamacionit tek pacientët me sëmundje të arteries koronare.

“Unë besoj se e qeshura është ilaçi më i mirë dhe nuk ka gjasa të vrasë askënd – por teorikisht është e mundur”, tha Cohen.