Smogu dëmton kujtesën dhe trurin

Smogu i qytetit mund të zvogëlojë lidhjet e trurit në disa orë dhe me pasoja në aftësitë njohëse. Në këtë përfundim ka arritur një studim kanadez i kryer në mbi 25 vullnetarë nga studiuesit e Universitetit British Columbia dhe Universiteti i Victoria. Gjetjet e këtij studimi janë publikuar në revistën Environmental Health.

“Për shumë dekada shkencëtarët kanë menduar se truri mund të mbrohet nga efektet e dëmshme të ndotjes së ajrit. Ky studim, i cili është i pari i këtij lloji në botë, ofron prova të reja që mbështesin lidhjen midis smogut dhe aftësive njohëse”, thotë koordinatori Chris Carlsten, profesor i mjekësisë në Universitetin British Columbia.

Studiuesit arritën në këtë përfundim duke studiuar 25 të rritur të shëndetshëm në laborator të ekspozuar për 120 minuta ndaj ajrit të pastër dhe të filtruar, si dhe ndaj tymrave të shkarkimit të automjeteve me naftë, në mënyrë të përshtatshme për të imituar kushtet reale të rrugëve të qytetit.

Para dhe pas ekspozimit, vullnetarët iu nënshtruan imazhit funksional të rezonancës magnetike për të vlerësuar kushtet e një rrjeti të veçantë nervor të trurit që rregullon aktivitetet e tij në “modalitetin bazë” (Rrjeti i modalitetit të paracaktuar, Dmn), duke luajtur një rol të rëndësishëm për kujtesën dhe të menduarit.

Rezultatet tregojnë se ekspozimi ndaj smogut shkakton një reduktim të lidhjes në rajone të mëdha të Dmn.

“Nga studimet e mëparshme ne e dimë se lidhja funksionale e dëmtuar në DMN është shoqëruar me performancë të reduktuar njohëse dhe simptoma depresive, prandaj është shqetësuese të shihet se ndotja për shkak të trafikut prish të njëjtat unaza. Ndërsa nevojiten më shumë kërkime për të kuptuar plotësisht ndikimin e këtyre ndryshimeve, është e mundur që ato mund të ndikojnë në aftësinë për të menduar ose punuar”, shpjegon autorja e parë e studimit Jodie Gaëryluk, profesore e psikologjisë në Universitetin e Victoria.

Ndryshimet e vëzhguara në studim rezultuan të jenë të përkohshme dhe të kthyeshme, por sipas studiuesve është e mundur që ekspozimi kronik ndaj smogut mund të ketë pasoja afatgjata.