Teknologjia e re ndryshon gjithçka – Dëgjoni muzikë pa kabllo, pa kufje
Teknologjia e re audio lejon që tingulli të dëgjohet vetëm në një vend të caktuar - sikur të kishit kufje të padukshme.
Imagjinoni një udhëtim me makinë ose një koncert, dhe tani imagjinoni që çdo pasagjer ose çdo anëtar i audiencës po dëgjon muzikën e tij që askush tjetër nuk mund ta dëgjojë, dhe atë gjithashtu pa kufje. Mund të tingëllojë si fantashkencë, por këto janë pikërisht pretendimet e studiuesve nga Universiteti Penn State, të cilët kanë bërë përparime të mëdha në fushën e inxhinierisë audio.
Ekipi i udhëhequr nga Jun Jing, një profesor i akustikës, arriti të kufizojë vendin në hapësirë ku dëgjohet zëri, duke krijuar një lloj enklavë tingulli. Brenda enklavës, një person mund ta dëgjojë tingullin, ndërsa njerëzit e tjerë aty pranë nuk munden, edhe nëse janë në një hapësirë të mbyllur, si një makinë, ose duke qëndruar drejtpërdrejt përballë burimit të zërit.
Në një studim të botuar më 17 mars në revistën Proceedings of the National Academy of Sciences, studiuesit shpjeguan se si emetimi i dy rrezeve jolineare të ultrazërit formon enklava zanore, ku zëri mund të dëgjohet vetëm në pikën e saktë ku kryqëzohen dy rrezet.
“Ne përdorim dy transduktorë tejzanor së bashku me një metasipërfaqe akustike, të cilat lëshojnë rreze që vetëpërkulen dhe konvergojnë në një pikë specifike”, tha autori i studimit Jun Jing. “Një person që qëndron në atë pikë mund ta dëgjojë tingullin qartë, ndërsa njerëzit që qëndrojnë në afërsi nuk mund të dëgjojnë asgjë. Në këtë mënyrë krijohet një zonë private për dëgjimin e zërit.”
Duke vendosur metasipërfaqe – thjerrëza akustike që përmbajnë mikrostruktura që ndryshojnë drejtimin e përhapjes së zërit – përpara dy dhënësve tejzanor, valët tejzanor udhëtojnë në dy frekuenca paksa të ndryshme, duke lëvizur përgjatë një rruge në formë gjysmëhëne derisa të kryqëzohen.
Çdo rreze në vetvete nuk është e dëgjueshme – vetëm kryqëzimi i këtyre rrezeve krijon një ndërveprim lokal jolinear që prodhon tingull. Këto rreze mund të anashkalojnë edhe pengesat, të tilla si një kokë njeriu, për të arritur në një pikë të caktuar kryqëzimi.
Studiuesit testuan teoritë e tyre duke vendosur një bedel me mikrofona për të kontrolluar zonat e kryqëzimit. Dhe vërtet, testi tregoi se tingulli nuk dëgjohej askund, përveçse në “enklava audio”. Meqenëse testi u krye në një dhomë të rregullt me akustikë normale, kjo do të thotë se ky sistem mund të funksionojë në një sërë mjedisesh, si klasa, automjete, madje edhe jashtë.
“Ne në thelb krijuam një kufje virtuale,” thonë studiuesit. “Një person në një enklavë tingulli mund të dëgjojë diçka të destinuar vetëm për ta, duke lejuar zona të zërit dhe heshtjes.”
Deri më tani, studiuesit mund të transmetojnë tingull në një distancë prej rreth një metër nga objektivi, në një vëllim prej rreth 60 decibel, që është e barabartë me volumin e të folurit. Megjithatë, studiuesit besojnë se distanca dhe vëllimi i zërit mund të rritet me intensitet më të lartë të ultrazërit.
