Buka më e vjetër në botë: Arkeologët turq kanë zbuluar një bukë 8600-vjeçare
Buka më e vjetër në botë: Arkeologët turq kanë zbuluar një bukë 8600-vjeçare
Arkeologët në Turqi kanë zbuluar një artefakt që mund të jetë pjesa më e vjetër e njohur e bukës së fermentuar, që daton rreth vitit 6600 para Krishtit. Buka e bukës u zbulua në rajonin qendror turk të Anadollit, në vendin e lashtë Çatalhöyük të epokës së gurit – një nga mbetjet më të mëdha dhe më të ruajtura të një shoqërie të hershme agrare rreth 8600 vjeçare, shkruan britanikja “Independent”.
Gjatë gërmimit, ekspertët gjetën mbetjet e një ndërtese dhe pjesë të një furre druri, rreth së cilës u ngurtësuan gruri, elbi dhe bizelet. Pranë asaj që arkeologët besojnë se ishte një lloj furre më shumë se 8000 vjet më parë, u gjet një copë e vogël e papjekur me bukë të fermentuar. Shkencëtarët më pas ia nënshtruan mostrës imazhe mikroskopike, e cila konfirmoi se ishte një brumë i fermentuar me flluska ajri të “ngujuara” në të së bashku me mbetjet e kokrrave të niseshtës.
“Është një zbulim emocionues për Turqinë dhe botën,” tha biologu Salih Kavak nga Universiteti i Gaziantepit.
Archaeologists Discover 8600-year-old Bread at Çatalhöyük May be the Oldest Bread in the Worldhttps://t.co/lVg5dvqe53 pic.twitter.com/pn3Fg6OhxH
— Arkeonews (@ArkeoNews) March 5, 2024
Ekspertët sqarojnë se një pjesë e lokalitetit ku është gjetur buka ka qenë e mbuluar me argjilë të imët, e cila ka ruajtur mbetjet e këtij ushqimi përgjatë mijëvjeçarëve, aq sa njihet edhe sot. Meqë ra fjala, para këtij zbulimi, dëshmia më e vjetër e bukës së fermentuar vjen nga Egjipti i lashtë dhe arkeologët vlerësojnë se e ka origjinën rreth vitit 1500 para Krishtit.
Studiuesit po mbledhin prova për të vërtetuar se vendbanimi e kishte origjinën në provincën e Konias, e cila lulëzoi midis viteve 6700 dhe 6500 para Krishtit. Ndërtesat e zbuluara në këtë lokalitet tregojnë se banorët e parë të kësaj zone kanë qenë nismëtarët e bujqësisë dhe dihet se ata kanë kultivuar grurë dhe elb. Gjithashtu, në oborret e tyre kishte një vend për dele dhe dhi të cilat i rrisnin për qumësht, mish dhe lëkurë.
Sipas arkeologëve, ky vend në Anadoll ishte një nga më të mëdhenjtë në periudhën midis viteve 10,000 dhe 2,000 para Krishtit, dhe aty jetonin më shumë se 8,000 njerëz.
