Çfarë i sjellin botës tarifat e Trump dhe si do të ndikojnë ato në ekonomi?

Bota vazhdon të përpiqet të kuptojë pse Donald Trump vendosi, siç thonë ekonomistët, të nisë një luftë ekonomike. Ekonomistët shpjegojnë se çfarë do të thonë këto taksa për të gjithë botën dhe si do të ndikojnë ato në ekonominë globale.

Trump përshkroi planin javën e kaluar, për të cilin thotë se është çlirimi i Amerikës, por për të gjithë botën do të thotë një luftë tregtare.

Tarifat hynë sërish në treg dhe stoqet në bursa pësuan një rënie të madhe për shkak të vendimit të tij. Tregu i aksioneve të Hong Kongut ra 13 për qind, ecuria e tij më e keqe që nga viti 1997. Edhe DAX gjerman dhe bursa e Londrës ranë, jo aq sa në Hong Kong, por ndjehet një rënie prej 8 dhe 9 për qind.

Dhe çfarë bëri Trump në të vërtetë?

Ai vendosi tarifa bazë prej 10 për qind për të gjithë botën, por edhe të ashtuquajturat tarifa reciproke për vendet që, siç thotë ai, përfitojnë më shumë nga Amerika. Kamboxhia, Vietnami dhe Laosi dolën më keq, duke marrë tarifa afër 50 për qind.

Tarifat reciproke nënkuptojnë se vendet nga të cilat Shtetet e Bashkuara importojnë mallra do të kenë tarifa për importet nga Amerika në të njëjtën sasi, por kjo nuk është e vërtetë.

Në thelb, përllogaritja e Trump ishte se ai e ndau deficitin që ka SHBA-ja me, për shembull, Serbinë, me sasinë e importeve, kështu që në këtë rast ai numër doli në 74, pastaj e ndau me dy dhe doli në tarifat 37 për qind, që e vendos Serbinë në mesin e 10 vendeve që pretendohet se kanë përfituar më shumë nga Amerika.

Kjo praktikisht do të thotë se një produkt nga Serbia që kushton 10 dollarë do të duhet të kushtojë 3,70 dollarë.

Importuesit duhet t’ia paguajnë atë taksë shtetit, përkatësisht Uashingtonit. Ata mund t’i kalojnë ato fonde te konsumatorët, të cilët do të duhet të paguajnë më shumë për mallrat, ose, për shembull, të importojnë më pak. Trump po i bën të gjitha këto për t’i bërë amerikanët të blejnë mallra vendase dhe kompanitë amerikane të kthehen dhe të prodhojnë në Amerikë.

Krahas këtyre tarifave, ai vendosi tarifa 25 për qind për çelikun dhe aluminin, si dhe 25 për qind për makinat. Në thelb, produktet do të bëhen më të shtrenjta për konsumatorët amerikanë, nga alkooli te çokollata e deri te pajisjet elektronike. Produktet e montuara në Shtetet e Bashkuara nga pjesët e importuara gjithashtu do të bëhen më të shtrenjta.

Prodhuesi i makinave Stellantis, i cili operon në Serbi, ka fabrika në Amerikë, por importon pjesë nga Meksika. Kjo do të thotë se ato makina do të bëhen gjithashtu më të shtrenjta. Rreth 900 punonjës në Stellantis në Amerikë tashmë janë pushuar nga puna.

Parashikimet janë që makinat e montuara në Amerikë do të bëhen më të shtrenjta nga 4,000 deri në 10,000 dollarë. Dhe këtu është pyetja kryesore: nëse fuqia blerëse e amerikanëve goditet, sa do të zgjasin këto tarifa?