Kapen hajdutët e objekteve të lashta – duke i shitur ato në internet
Autoritetet italiane së fundmi morën fotografi të objekteve të lashta etruske që qarkullonin në internet. Pikturat tregojnë sarkofagë, urna dhe objekte funerale, të gjitha që tregojnë për faktin se këto thesare historike ishin vjedhur. Hetuesit kanë shkuar menjëherë në veprim – kanë gjetur sendet dhe kanë zbuluar se kush qëndron pas vjedhjes.
Me ndihmën e ekspertëve të historisë etruske, teknologjive të mbikqyrjes dhe madje edhe dronëve, policia ishte në gjendje të gjente artefakte me vlerë 8.4 milionë dollarë. Dy të dyshuar përfunduan pas hekurave.
Edhe pse historia filloi me një grabitje, këto artefakte ofrojnë një pasqyrë të rrallë në jetën e përditshme dhe zakonet e etruskëve. Koleksioni, që besohet se i përkiste një familjeje të pasur, përfshin urna të dekoruara në mënyrë të hollësishme, pasqyra bronzi dhe sende personale që tregojnë historinë e jetës dhe vdekjes në këtë qytetërim magjepsës para-romak.
Në vitin 2015, një fermer nga Cità della Pieve në Itali, ndërsa lëronte arën e tij, hasi në një thesar të vërtetë arkeologjik – një varrezë e lashtë etruske. Etruskët, të njohur si një qytetërim magjepsës pararomak, jetuan në Italinë Qendrore midis shekujve 8 dhe 3 para Krishtit, duke lënë pas thesare artistike si skulptura, tempuj dhe sarkofagë të dekoruar shumë.
Prillin e kaluar, autoritetet italiane filluan të hetojnë imazhet e artefakteve etruske që filluan të shfaqen në internet. Në fillim ata nuk e dinin se ku mund të ndodheshin këto objekte, por shpejt vunë re emrin Pulfna në disa prej tyre – i njëjti emër që u shfaq në artefaktet që fermeri kishte gjetur një duzinë vjet më parë.
Me ndihmën e dronëve, policia ngushtoi kërkimet dhe zbuloi vendin ku u gërmuan sendet. Më pas ata përpiluan një listë të të dyshuarve në zonë, të cilët mund të kenë pasur akses në makineritë e rënda të nevojshme për të lëvizur urnat masive dhe sarkofagët.
Dhe pastaj – një kthesë e papritur. Njëri nga të dyshuarit ka postuar një fotografi në Facebook ku pozon me artefaktin e vjedhur! I kushtoi atij lirinë. Arrestohet së bashku me një bashkëpunëtor vendas, pronar i truallit ku u gjetën sendet. Të dy akuzohen për vjedhje dhe posedim pa leje të të mirave kulturore dhe nëse shpallen fajtorë rrezikojnë deri në 10 vite burg.
“Këta hajdutë nuk ishin aspak profesionistë me përvojë – ata ishin mjaft të ngathët dhe amator në përpjekjet e tyre për të shitur sendet e grabitura në tregun e zi,” komentoi kryeprokurori i Perugias, Raffaele Cantone.
Megjithatë, pavarësisht gjithçkaje, e gjithë historia ka një anë të ndritshme. Ky zbulim ka hedhur dritë të re mbi një nga koleksionet më mbresëlënëse të antikiteteve etruske. Koleksioni përmban urna masive, sarkofagë dhe objekte nga jeta e përditshme, të cilat na japin një pamje unike të këtij qytetërimi të lashtë.
Studiuesit nga Ministria Italiane e Kulturës ekzaminuan artefaktet, një koleksion që përfshin dy sarkofagë, 8 urna të dekoruara shumë dhe disa objekte funerare, të gjitha që datojnë në shekullin III para Krishtit.
Brenda një sarkofagu gjetën skeletin e plotë të një gruaje etruske që vdiq në fillim të të 40-tave. Mbishkrime dhe përshkrime të betejave, gjuetisë dhe miteve, si historia e Akilit dhe Troilus, u regjistruan në urna.
“Urnat, të gjitha të paprekura, janë prej travertini të bardhë Umbrian, pjesërisht të zbukuruara me relieve të larta të skenave të betejës dhe gjuetisë dhe frize, disa prej të cilave mbajnë gjurmë pigmentesh polikrome dhe prarim”, thuhet në një deklaratë të Ministrisë së Kulturës.
Studiuesit besojnë se objektet i përkisnin një familjeje të pasur, siç dëshmohet nga fjala PULFNA e gdhendur në shumë prej objekteve. Ndër objektet e varrimit të gjetura janë një krehër kockash, enë bronzi, parfume etj.
“Pajisjet e varrimit janë veçanërisht të pasura, të përbërë nga objekte qeramike dhe metalike, duke përfshirë katër pasqyra bronzi, njëra prej të cilave përshkruan hyjninë e lashtë të Romës dhe ujkun”, shpjegoi Ministria Italiane e Kulturës.
Megjithëse udhëtimi i paligjshëm i këtyre artefakteve etruske la një shije të hidhur, zbulimi i tyre solli mundësi të paçmueshme për të studiuar dhe për të kuptuar më thellë këtë qytetërim kryesisht enigmatik.
