Këto janë punët që inteligjenca artificiale nuk do t’i zëvendësojë ende

Pavarësisht bisedave për zëvendësimin e punëtorëve nga AI, ekspertët thonë se ka disa punë që kompjuterët nuk do të jenë në gjendje t’i marrin përsipër, të paktën për një kohë.

Kërcënimet e makinerive të reja që uzurpojnë punët e njerëzve kanë ekzistuar që nga Revolucioni Industrial. Në thelb, njerëzit mbizotërojnë. Tani, sipas disa ekspertëve, me praninë e kudondodhur të inteligjencës artificiale, kërcënimi po realizohet – robotët me të vërtetë po marrin përsipër disa nga punët e njerëzve.

Një raport i Goldman Sachs në mars 2023 vlerësoi se AI i aftë për të gjeneruar përmbajtje mund të kryente një të katërtën e punëve që bëjnë njerëzit aktualisht. Raporti thotë se në Bashkimin Evropian dhe në Shtetet e Bashkuara, 300 milionë vende pune mund të humbasin për shkak të automatizimit. Dhe kjo mund të jetë e frikshme, thotë Martin Ford, autor i Rregullës së Robotit: Si Inteligjenca Artificiale do të transformojë gjithçka.

Për fat të mirë, jo të gjitha lajmet janë të këqija. Ekspertët lëshojnë paralajmërimet e tyre me njëfarë kujdes: ka ende profesione që AI nuk është në gjendje t’i kryejë – detyra që përfshijnë cilësi të dukshme njerëzore, të tilla si inteligjenca emocionale dhe të menduarit jashtë kutisë.

Tre kategori të sigurta

– Mendoj se janë tre kategori që do të jenë relativisht të sigurta në të ardhmen e parashikueshme. E para do të ishin punë që janë vërtet krijuese, profesionistë që nuk punojnë në një model – thotë Ford.

Kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht se të gjitha punët që konsiderohen krijuese janë të sigurta. Në fakt, dizajni grafik dhe rolet e lidhura me artet pamore mund të jenë ndër të parët që do të zhduken; Algoritmet themelore mund ta drejtojnë robotin të analizojë miliona imazhe, duke lejuar AI të zotërojë estetikën. Por ka një siguri në llojet e tjera të krijimtarisë.

– Në shkencë, mjekësi dhe drejtësi, njerëzit, detyra e të cilëve është të krijojnë një strategji të re ligjore ose biznesi, mund të jenë të qetë. Do të ketë ende vend për qeniet njerëzore në këto profesione – thotë Ford.

Një kategori tjetër e mbrojtur janë punët që kërkojnë marrëdhënie të sofistikuara ndërpersonale. Ford veçon infermierët, konsulentët e biznesit dhe gazetarët investigativë.

Foto: Freepik

Kategoria e tretë e sigurt janë punët që kërkojnë shumë lëvizshmëri dhe shkathtësi dhe aftësi për të zgjidhur problemet në mjedise të paparashikueshme. Punë të tilla janë elektricistët, hidraulikët, saldatorët dhe të ngjashme.

– Këto janë punë ku përballesh vazhdimisht me një situatë të re. Ata janë ndoshta më të vështirat për t’u automatizuar – thotë Ford.

Arsimi dhe pozitat e larta nuk janë mbrojtje kundër inteligjencës artificiale

– Në shumë raste nuk ka asnjë kërcënim të menjëhershëm për vendet e punës, por detyrat do të ndryshojnë. Punët e njerëzve do të fokusohen më shumë në aftësitë ndërpersonale. Është e lehtë të imagjinohet se AI do të zbulojë kancerin shumë më mirë sesa njerëzit. Unë imagjinoj se mjekët do ta përdorin këtë teknologji të re në të ardhmen. Por nuk mendoj se do të zëvendësohet i gjithë roli i mjekut – thotë Song McLaughlin.

Megjithëse një robot në dukje mund të bëjë një punë më të mirë për zbulimin e kancerit, thotë McLaughlin, shumica e njerëzve ende duan që një mjek, një person real, t’u tregojë diagnozën. Kjo është e vërtetë për pothuajse të gjitha punët, kështu që zhvillimi i këtyre aftësive të dukshme njerëzore mund t’i ndihmojë njerëzit të mësojnë të bëjnë punët e tyre së bashku me AI.

Ford thekson se është e rëndësishme të theksohet se një arsim i avancuar ose një pozicion me pagesë të lartë nuk është mbrojtje kundër AI.

– Mund të konkludojmë se një CEO është më i lartë në zinxhirin ushqimor se ai që siguron jetesën duke drejtuar një makinë. Por e ardhmja e CEO është më shumë në rrezik sesa drejtuesit e ardhshëm të Uber. Ne nuk kemi ende makina autonome, por AI mund të shkruajë raporte. Në shumë raste, punëtorët më të arsimuar do të jenë më të rrezikuar sesa punëtorët më pak të arsimuar. Mendoni për një person që pastron dhomat e hotelit – është vërtet e vështirë ta automatizosh atë punë – thotë Ford.

Shkurtimisht, kërkimi i punës në mjedise dinamike dhe në ndryshim që përfshijnë detyra të paparashikueshme është një mënyrë e mirë për të parandaluar humbjet e vendeve të punës për shkak të AI. Të paktën për një kohë.