Komuniteti Politik Evropian, zëvendësim i anëtarësimit në BE?

Në një samit informal në Pragë, një bashkësi politike evropiane u mblodh ku ishte Bashkimi Evropian, Ballkani Perëndimor, Turqia, Britani e Madhe, Ukraina. Shumë janë të mendimin se kjo është një zëvendësim i dorës së dytë për anëtarësimin në BE, shkruan Deutsche Welle.

Shtatë muaj që nga fillimi i luftës në Ukrainë, BE-ja po provon krijimin e një platforme të re bashkëpunimi me fqinj, të afërm e të largët. Shtatëmbëdhjetë krerë shtetesh e qeverish, nga Ballkani Perëndimor, gjer te Armenia e Turqia, u ftuan në samitin që u mbajt në Kështjellën e Pragës.

Takimi qe një testim baloni për të parë se deri në ç’masë, në kontrast me agresionin rus mbi Ukrainë, BE mund të krijojë një qark shtetesh mike që janë të përkushtuar ndaj sigurisë së përbashkët dhe duan të bashkëpunojnë me BE-në në çështjen e sanksioneve ndaj energjisë.

Më shumë se një foto familjare?

Skeptikët kanë frikë se rezultati më i rëndësishëm i këtij samiti të madh mund të jetë një foto familjare me 44 shtetarë.

Ideja filloi nga presidenti francez Emmanuel Macron dhe disa në Ballkan dhe Evropën Lindore e hodhën poshtë shpejt, duke supozuar se ishte një talk show i klasit të dytë i krijuar kryesisht si një çmim ngushëllues për vendet kandidate.

BE-ja duhet “të investojë më shumë në procesin e zgjerimit në vend që të shpikë formate të reja samitesh”, kritikon Piotr Buras nga Këshilli Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë në Varshavë.

Macron e paraqiti propozimin në maj në Parlamentin Evropian në Strasburg. Nevojitet një përgjigje e re ndaj sfidave unike të paraqitura nga lufta në Ukrainë, e cila është “Komuniteti Politik Evropian” (EPC).

Kjo organizatë do t’u jepte vendeve demokratike hapësirë ​​të re “për bashkëpunim politik dhe të sigurisë, bashkëpunim në sektorin e energjisë, transportin, investimet dhe lirinë e lëvizjes së qytetarëve”.

Siç ndodh shpesh me propozimet imagjinative të Macron, Berlini fillimisht ishte i vakët, i frikësuar nga strukturat e reja që do të financoheshin. Por qeveria gjermane tani e mbështet idenë.

Realiteti i marrëdhënieve me Rusinë, i cili do të dëmtohet për vite me radhë, dhe kërcënimi i vazhdueshëm ushtarak, forcoi nevojën për të ridizajnuar marrëdhëniet e BE-së me fqinjësinë e saj të zgjeruar.

Procesi i zgjerimit është jashtëzakonisht i ngadalshëm, shkruajnë Jean Pisani-Ferri dhe Daniela Schwarzer nga Instituti Jacques Delors. Por, nga njëra anë, BE-ja nuk mund të përshpejtojë shumë pranimin e Ukrainës, Moldavisë dhe vendeve të Ballkanit, pa humbur aftësinë e saj për të funksionuar.

Nga ana tjetër, Brukseli nuk duhet t’i bëjë këto vende të presin një dekadë apo më shumë. “EPC është një përpjekje për të kapërcyer këtë problem.”

Si çdo organizatë ndërkombëtare, edhe “Komunitetit Politik Evropian” iu dha një akronim në lindje, megjithëse nuk është e sigurt se sa mirë do të mbijetojë ai fëmijë politik.

Ekspertët politikë Pizani-Ferri dhe Schwarzer shohin një përfitim të mundshëm kryesisht në një partneritet të mbrojtjes dhe sigurisë jashtë BE-së. Dhe ata shpresojnë: EPC mund të bëhet “një urë për një BE më të madhe dhe një kornizë për integrim më të përhershëm kontinental”.

Miqtë, armiqtë dhe të tjerët

Në tubimin e madh familjar ishin të ftuar miq si Norvegjia, Islanda dhe Zvicra, të cilat nuk i përkasin BE-së, por janë të lidhur me traktate dhe bashkëpunim.

Pas disa hezitimesh, ftesën e pranoi edhe ish-anëtari Britania e Madhe. Në qershor, Liz Truss, atëherë sekretare e shtetit, tha se nuk ishte e interesuar për samitin. Londra tani duket se është në një rrugë të kujdesshme drejt afrimit me BE-në.

Qeveria e re i sheh takimet dypalëshe si një mundësi për të hapur një rrugëdalje nga dilema e Irlandës së Veriut. Ajo gjithashtu mund të shihet si një “Britani globale”, që dëshiron të përshpejtojë një “përgjigje të përbashkët ndaj luftës së Putinit në Ukrainë” dhe të negociojë për furnizimin me energji dhe migrimin, tha Downing Street në një deklaratë.

Thirrja drejtuar presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan shkaktoi një trazirë diplomatike. Përkatësisht, pjesëmarrja në samit duhet të lidhet me njohjen e vlerave demokratike. Por Erdogani i ka shkelur prej vitesh dhe negociatat e anëtarësimit me BE-në janë ngrirë prej kohësh. Përveç kësaj, ai minon një front të përbashkët kundër Rusisë dhe në vend të kësaj përpiqet të jetë një ndërmjetës me besnikëri të paqartë.

Megjithatë, në fund, pragmatizmi fitoi dhe fqinji i papërshtatshëm u ftua, edhe nëse mosmarrëveshja e fundit me Suedinë mbi satirën e Erdoganit dhe bllokimi i Finlandës dhe hyrjes së Suedisë në NATO nuk tregojnë një kthesë pro-evropiane në Ankara.

Rregullimet e ulëseve për debatin e përbashkët të së enjtes dhe në darkën e punës, me gjasë u dhanë dhimbje koke diplomatëve për këtë dhe armiqësi të tjera. Shtetet armike si Armenia dhe Azerbajxhani nuk mund të vendosen pranë njëri-tjetrit, Izraeli dhe Turqia vetëm kohët e fundit kanë rinovuar marrëdhëniet e tyre diplomatike dhe marrëdhëniet e Ankarasë me Greqinë dhe Qipron janë sërish në zero për shkak të provokimeve të vazhdueshme turke në Mesdhe.

Nëse takimi do të jetë i suksesshëm, varet nga shkalla në të cilën liderët ndjekin interesat e tyre kombëtare ose tregojnë një interes të vërtetë për një bashkëpunim më të ngushtë të familjes evropiane të njerëzve me mendje të njëjtë. Për pjesëmarrësit si Ukraina, Gjeorgjia apo Moldavia, të cilët vuajnë nga agresioni apo kërcënimet nga Rusia, nuk ka dyshim: ata drejtohen për sa më shumë para për rindërtim, investime, mbështetje ushtarake apo bashkëpunim.

Samiti i radhës në Moldavi

Franca fillimisht e kishte planifikuar këtë lloj mbledhjeje familjare një herë në gjashtë muaj. Megjithatë, deri në pranverë, komuniteti politik evropian fillimisht do të duhej të binte dakord për një lloj organizimi, strukture dhe financimi që të ishte më shumë se një tryezë e rrumbullakët gjigante.

Ai format dihet kur 44 krerë shtetesh dhe qeverish duhet të flasin vetëm nga tre minuta, por nuk mbarojnë as pas tre orësh. Dhe vendi i takimit të ardhshëm pan-evropian është një sinjal politik: Moldavia, një vend i vogël në hijen e Rusisë, ka ofruar ta presë atë.