Ndodhia e rrallë: Rreshtimi i rrallë i shtatë planetëve do të krijojë një paradë planetare
Ndodhia e rrallë: Rreshtimi i rrallë i shtatë planetëve do të krijojë një paradë planetare

Në shkurt 2025, shtatë planetët që bashkohen me Tokën në sistemin tonë diellor do të jenë të dukshme njëkohësisht në qiellin e natës, duke formuar një model të jashtëzakonshëm të quajtur “rreshtim i madh planetar” ose, në një shprehje më festive, “paradë planetare.” Astronomët e pasionuar do të jenë gati me teleskopët e tyre rreth mbrëmjes së 28 shkurtit, kur Saturni, Mërkuri, Venusi, Jupiteri, Marsi, Urani dhe Neptuni do të fillojnë të shfaqen në qiell.
Ky fenomen ka tërhequr interesin e njerëzve në mbarë botën, por ndërsa pritshmëritë rriten, është e rëndësishme të njihet me disa keqkuptime të zakonshme rreth rreshtimeve planetare.
Çfarë ndodh gjatë një rreshtimi planetar
Shumica e rasteve të rreshtimit planetar, megjithëse emocionues, nuk janë ndër spektaklet më të rralla qiellore. Disa planetë në sistemin tonë diellor rreshtohen në një moment çdo vit, duke bërë që ato të shfaqen së bashku në qiell dhe të bëhen të dukshme nga Toka. Për të ndodhur një rreshtim planetar, tre ose më shumë planetë duhet të grupohen ngushtë në të njëjtën anë të Diellit (kur kjo ndodh me dy planetë, zakonisht konsiderohet si një lidhje.
Një paradë planetare e plotë me shtatë planetë, megjithatë, është shumë më e rrallë; hera e fundit kur ndodhi një fenomen i tillë ishte në vitin 2022.
Një rreshtim ndodh bazuar në ekliptikën, një plan imagjinar që rregullon orbitën e Tokës, dhe gjithashtu orbitat e shtatë planetëve të tjerë, rreth Diellit. Çdo planet në sistemin diellor qëndron në këtë plan, por ndryshimi kryesor midis tyre qëndron në shpejtësinë e orbitës së tyre; sa më larg të jetë një planet nga Dielli, aq më ngadalë orbiton. Mërkuri, më i afërti me Diellin, përfundon orbitën e tij në 88 ditë tokësore, ndërsa Neptuni, më i largëti, përfundon orbitën e tij në 60,190 ditë tokësore (rreth 160 vite tokësore).
Me kalimin e kohës, planetët mund të rreshtohen ndërsa lëvizin përgjatë ekliptikës, por ato kurrë nuk do të formojnë një vijë të drejtë të përsosur. Kjo ndodh sepse secili planet shfaq devijime të vogla në vendndodhjen e tij në raport me ekliptikën, me orbitat e tyre të anuar në shkallë të ndryshme nga plani.
Si të shikoni rreshtimet planetare
Edhe pse ky rreshtim i madh planetar nuk është aq i përsosur në realitet, nga perspektiva jonë në Tokë, ai do të magjepsë ata që vëzhgojnë qiellin e natës. Më 28 shkurt, të shtatë planetët do të shfaqen nëpër qiell (por, sërish, jo në një vijë të drejtë të përsosur). Kjo krijon iluzionin se planetët janë disi afër njëri-tjetrit, por në hapësirë, ato ende ndahen nga miliona (ose miliarda) kilometra.
Rreshtimi do të jetë i dukshëm nga çdo vend në Tokë, megjithëse kohët ideale për vëzhgim ndryshojnë në bazë të vendndodhjes. Shumica e planetëve do të jenë të dukshëm me sy të lirë, përveç Neptunit dhe Uranit, të cilët kërkojnë dylbi ose teleskop për një pamje më të qartë.
Nëse nuk mund ta shikoni fenomenin më 28 shkurt, do të keni një shans tjetër për të dëshmuar një rreshtim planetar, megjithëse me vetëm 6 planetë të përfshirë, në janar 2025.
Fillimisht, me 19 janar, Venusi dhe Saturni do të përjetojnë një lidhje dhe do të ndajnë të njëjtën lartësi të djathtë, duke u shfaqur si fqinjë të afërt në qiellin e natës. Menjëherë pas kësaj, katër planetë të tjerë do të hyjnë në skenë mbrëmjen e 21 janarit; do të mund të shihni Marsin, Jupiterin, Uranin, Neptunin, Venusin dhe Saturnin të rreshtohen (vetëm Mërkuri do të mungojë). Për më tepër, ky rreshtim nuk kufizohet vetëm në një natë, që do të thotë se disa planetë mund të vazhdojnë të qëndrojnë në qiell gjatë netëve në vijim./Sciencealert – Syri.net