Pergamena romake zbulon krimin e guximshëm 1890-vjeçar

Pergamena romake zbulon krimin e guximshëm 1890-vjeçar

Një papirus i lashtë ka hedhur dritë mbi procedurat ligjore romake në Lindjen e Afërt.

Studiues nga Akademia Austriake e Shkencave, Universiteti i Vjenës dhe Universiteti Hebraik i Jerusalemit publikuan së fundmi gjetjet e tyre në revistën Tyche, duke zbuluar një pamje të paprecedentë mbi krimet financiare dhe qeverisjen gjatë Perandorisë Romake.

Ky papirus është dokumenti më i gjatë në greqisht i zbuluar ndonjëherë në shkretëtirën e Judesë, me mbi 133 rreshta tekst.

Fillimisht, ai ishte klasifikuar gabimisht si një dokument i prodhuar nga nabateasit, një popull i lashtë që jetonte në Arabinë Veriore dhe Levantin jugor, dhe kishte mbetur i panjohur për dekada.

Por në vitin 2014, studiuesja Hannah Cotton Paltiel nga Universiteti Hebraik e analizoi sërish dokumentin në koleksionet e Autoritetit të Antikiteteve të Izraelit. Ajo e identifikoi atë si një tekst grek dhe nisi një studim të thelluar për të.

Papirusi përmban një çështje ligjore të rëndësishme që përfshin mashtrimin fiskal dhe falsifikimin në provincat romake të Judesë dhe Arabisë, që korrespondojnë me territoret e sotme të Izraelit dhe Jordanisë. Rasti përqendrohet te dy individë, Gadalias dhe Saulos, të akuzuar për transaksione të rreme me skllevër dhe shmangie të taksave romake.

Sipas dokumentit, Gadalias, djali i një noteri dhe ndoshta qytetar romak, kishte një histori kriminale që përfshinte dhunë, zhvatje, falsifikim dhe rebelim. Ndërkohë, teksti sugjeron se Saulos, bashkëpunëtori i tij, kryente shitje fiktive dhe lirime të rreme skllevërish, duke falsifikuar dokumente për të mbuluar gjurmët e tyre.

Dokumenti duket të jetë një përmbledhje e përgatitur nga prokurorët për një gjyq para zyrtarëve romakë, në prag të Revoltës së Bar Kohbës, një kryengritje e madhe hebraike kundër sundimit romak që ndodhi midis viteve 132–136 pas Krishtit.

Ai përfshin një transkript të shkruar me nxitim të seancës gjyqësore, duke ofruar një vështrim të rrallë dhe të drejtpërdrejtë në strategjinë ligjore romake. Gjuha është e gjallë dhe dinamike, me prokurorët që diskutojnë forcën e provave të tyre dhe planifikojnë argumentet kundër kundërshtimeve të mundshme.

“Ky papirus është i jashtëzakonshëm sepse ofron një pasqyrë të drejtpërdrejtë mbi përgatitjet gjyqësore në këtë pjesë të Perandorisë Romake,” tha në një deklaratë autorja e studimit, Anna Dolganov nga Akademia Austriake e Shkencave.

Një tjetër autor i studimit, Avner Ecker nga Universiteti Hebraik, tha: “Ky është rasti gjyqësor më i dokumentuar nga Judea, përveç gjyqit të Jezusit.”

LEXO EDHE:

Back to top button