TEORIA E LIDHJES: A është vërtetë se nëna është më e rëndësishmja në zhvillimin e fëmijës?

Marrëdhënia midis fëmijës dhe nënës konsiderohet një themel i veçantë në zhvillimin njerëzor, pasi ndihmon në krijimin e një besimi bazë në mjedis. Të dy prindërit, natyrisht, mund të krijojnë një lidhje të veçantë me fëmijën e tyre. Por veçanërisht imazhi i një nëne të kujdesshme dhe lidhja e ngushtë midis nënës dhe fëmijës që rezulton prej saj është skalitur në ndërgjegjen kolektive të Perëndimit.

Marrëdhënia në fëmijërinë e hershme

Sigurisht që ka nëna që nuk i intereson dhe jo të gjithë kanë marrëdhënie të mira me nënën e tyre, por në përgjithësi nëna konsiderohet një person që e mbron fëmijën që në fillim, që në kontaktin e parë fizik, e ashtuquajtura “lidhja” , menjëherë pas lindjes. Sidomos nëna i ndjen nevojat e fëmijës, aty gjen rehati, kjo është e sigurt. “Nëna është e vetmja qenie në botë që tashmë ju do para se të takohet me ju,” tha edukatori zviceran Johann Heinrich Pestalozzi në fund të shekullit të 18-të.

Kjo metodë e prindërimit, në të cilën nëna është mbi të gjitha personi më i rëndësishëm me të cilin është i lidhur fëmija dhe që kujdeset për të gjitha nevojat e fëmijës, buron nga teoria e atashimit. Kjo teori u zhvillua nga psikoanalisti dhe psikiatri britanik për fëmijë John Bowlby. Sidomos në Perëndim, kjo teori konsiderohet standardi i artë i metodës së edukimit.

Bowlby hetonte sistematikisht jetimët që kishin aftësi të kufizuara zhvillimore për shkak të ndarjes nga nënat e tyre. Mes studentëve të shumtë me sjellje të spikatur dhe hajdutëve të rinj, ai zbuloi se marrëdhënia me nënën e tij ishte prishur herët. Në librin e tij “Attachment – ​​An Analysis of the Mother-Fëmi Relationship”, botuar në vitin 1969, ai trajton jo vetëm çrregullimet, por edhe faktorët pozitivë të marrëdhënies nënë-fëmijë.

Rehati tek njerëzit me të cilët jemi lidhur

Sipas teorisë së atashimit, personi me të cilin është i lidhur fëmija është personi që fëmija kërkon, për shembull, kur bie nga lëkura ose të cilit fëmija qan veçanërisht në rast ndarjeje, thotë psikiatri për fëmijë dhe adoleshent Karl-Heinz. Brisch. Ai është një avokat i teorisë së atashimit. Një marrëdhënie e tillë e ngushtë zgjat rreth një vit, thotë një profesor në Fakultetin e Mjekësisë Paracelsus në Salzburg.

Prandaj, lidhja me këtë nënkupton një lidhje emocionale afatgjatë me një person të caktuar, e cila nuk mund të zëvendësohet sipas dëshirës. Fëmija kërkon afërsinë dhe ndihmën e saj kur ndjen dhimbje, frikë ose trishtim dhe nuk mund ta përballojë i vetëm.

Ndër karakteristikat e personit me të cilin është lidhur fëmija është karakteri i ndjeshëm, i cili reagon ndaj emocioneve të fëmijës, thotë Brish. Nuk mjafton vetëm të kaloni kohë së bashku. Vetëm ai që kujdeset për të mund ta ngushëllojë fëmijën që qan. Vetëm atëherë personi me të cilin është lidhur fëmija vepron sipas nevojave të tij.

A është gjithmonë e vlefshme teoria e lidhjes?

Heidi Keller, një psikologe në Universitetin Hebraik të Jerusalemit, në librin e saj “Miti i Teorisë së Atashimit” kritikon pikëpamjen perëndimore se teoria e lidhjes duhet të jetë gjithmonë e vlefshme.

Në shumë kultura, nuk është e zakonshme që një fëmijë të kujdeset vetëm nga prindërit – të afërmit, gjyshërit, vëllezërit e motrat dhe fqinjët luajnë një rol të madh në edukim. Në shumë kultura, foshnjat dhe fëmijët e vegjël kujdesen nga grupe të lidhura me lidhje farefisnore dhe të tjera, thotë Keller. Si profesoreshë e psikologjisë, ajo ka shpenzuar dekada duke hulumtuar se si rriten fëmijët në kultura të ndryshme. Si rezultat, ajo ka jetuar në vendet afrikane, Indi, Amerikën e Jugut, Shtetet e Bashkuara, Evropë dhe Lindjen e Mesme. Në qytetet e mëdha dhe fshatrat e largëta.

Çelësi i zhvillimit të shëndetshëm emocional është që fëmija të marrë mjaftueshëm dashuri dhe vëmendje nga personi me të cilin është i lidhur. Dhe jo gjithmonë duhet të jetë nëna apo prindërit. Kontakti me njerëzit e tjerë është shumë i rëndësishëm për të zhvilluar aftësitë sociale. Fëmijët thjesht përfitojnë prej saj, thotë Keller.

Për më tepër, disponueshmëria dhe nevoja e vazhdueshme për të kënaqur vazhdimisht dëshirat e fëmijëve mund të bëjë që disa gra të lodhen ose të “djegjen”, thotë Keller. Sepse, në fund, zakonisht nëna mbetet vetëm, shpesh pa babanë e fëmijës.

Rezultatet e një studimi afatgjatë

Keller tregon studimet afatgjata nga psikologët amerikanë Amy Werner dhe Ruth Smith, të cilët ndoqën qindra fëmijë për 40 vjet, të gjithë të lindur në vitin 1955 në ishullin Kauai.

Një e treta e fëmijëve u rritën në marrëdhënie të vështira familjare ose në varfëri. Por pavarësisht kësaj, këta fëmijë u zhvilluan me sukses edhe pa sjellje të dukshme. Arsyeja, sipas studimit, është se këta fëmijë ishin të lidhur me bashkëmoshatarët, fqinjët, mësuesit apo prindërit birësues dhe jo me nënën apo babain e tyre.

Lidhja nuk ka të bëjë me farefisninë

“Në zgjedhjen e prindërve, njeriu nuk mund të jetë mjaft i kujdesshëm”, shkruante me ironi psikologu Paul Watzlawick, sepse shumë sëmundje mendore e kanë shkakun e tyre në fëmijërinë e hershme dhe te njerëzit me të cilët janë të lidhur fëmijët. Jo gjithmonë duhet të jetë nëna apo babai.

Psikiatri i fëmijëve dhe të rinjve Karl-Heinz Brisch konfirmon se fëmijët vendosin prioritetet e tyre dhe zakonisht kanë një ose dy persona me të cilët janë të lidhur.

“Fëmijët, si rregull, preferojnë ata që janë më të vëmendshëm ndaj tyre. Jo gjithmonë duhet të jenë nëna dhe babai, por mund të jenë njerëz të tjerë. “Lidhja nuk ka të bëjë fare me farefisninë biologjike”, thotë Brish. Nuk është vërtetuar shkencërisht se fëmijët ndihen më të lidhur me të afërmit e gjakut.