Dr. Martin Elvis, një astrofizikan në Harvard, tha se zona të caktuara në anën e largët të Hënës ofrojnë një mundësi unike për kërkime astronomike.

A është në rrezik potenciali shkencor i Hënës?

Hulumtimi në këto vende mund të përmirësojë të kuptuarit tonë për sistemin diellor, mundësinë e jetës përtej Tokës dhe evolucionin e universit.

Megjithatë, Dr. Elvis paralajmëron se nuk ka rregulla ndërkombëtare që mbrojnë këto vende të veçanta dhe “lufta e lirë” aktuale mund të shkatërrojë në mënyrë të pakthyeshme mundësitë për kërkime shkencore të ardhshme, shkruan Daily Mail.

“Ndërsa prania njerëzore në Hënë hap mundësi të reja, ajo gjithashtu mund të prishë mjedisin natyror që na tërheq atje,” i tha ai konferencës së Shoqatës Amerikane për Avancimin e Shkencës (AAAS) në Boston.

Ai shpjegon se, megjithëse sipërfaqja e Hënës është e madhe, numri dhe madhësia e vendeve që shkencëtarët duan të përdorin janë në fakt shumë të kufizuara.

Turizmi dhe shfrytëzimi – kërcënimet më të mëdha

Një nga vendet më të rëndësishme është ana e largët e Hënës, e cila është rajoni më i qetë i radios në Sistemin Diellor, duke e bërë atë ideal për kërkime astronomike.

“Megjithatë, një sërë misionesh të ardhshme, shkencore dhe tregtare, planifikojnë të përdorin këto vende, duke rrezikuar kështu rëndësinë e tyre për shkencën,” paralajmëroi ai.

Kur u pyet se cilat aktivitete tregtare mund të dëmtojnë kërkimin shkencor, Elvis u përgjigj:

“Përgjigja ime e zakonshme është – turizmi hapësinor.”

Ai shtoi se kompanitë tregtare po tregojnë interes në nxjerrjen e ujit nga Hëna dhe në shfrytëzimin e helium-3, i cili përdoret në disa forma të llogaritjes kuantike.

Kush do të vendosë për të ardhmen e Hënës?

“Pyetja e madhe është – kush vendos nëse një vend i caktuar do të ruhet për astronomi apo do të minohet për burime?” E pyeti doktor Elvisi.

“Çfarë po e ndalon një vend apo një kompani të thotë: “Nuk më intereson, ky është vendi im i preferuar për të shpuar ujë dhe unë do ta bëj?”

Dr. Elvis është bashkëkryetar i grupit të punës të Unionit Ndërkombëtar Astronomik, i cili po përpiqet të studiojë këto çështje dhe të rrisë ndërgjegjësimin e vendeve në mbarë botën.

Ai theksoi se qëllimi i tyre është “të bindin vendet se duhet të kujdesen për shkencën po aq sa kujdesen për interesat tregtare dhe eksplorimin njerëzor”.

Kujdes: Marrëveshja është e nevojshme para se të jetë tepër vonë

Astrofizikani paralajmëroi se një lloj rregullimi ndërkombëtar duhet të arrihet në dekadën e ardhshme përpara se situata të bëhet e dëmshme në mënyrë të pakthyeshme për shkencën, shkruan Daily Mail.