„Наближуваме до пресвртната точка“: Аларм за колапс на клучната атлантска струја

Научниците открија клучен предупредувачки знак што би можело да укажува дека клучната струја на Атлантикот е пред колапс, што би можело да ја втурне северната хемисфера во климатски хаос.

Атлантската меридијална циркулација (AMOC) носи топла вода северно од јужната хемисфера, каде што ја  ослободува топлината и замрзнува. Процесот на замрзнување ја концентрира солта во незамрзнатиот дел од океанската вода; оваа екстра солена вода тоне, патува назад кон југ и повторно ја подигнува топлината, рестартирајќи ја подвижната лента. (Голфската струја е дел од овој појас.)

Ова ослободување на топлина помага да се задржи Европа и до одреден степен Северна Америка, потопла отколку што би било инаку. Но, записите за седименти во изминатите 100.000 години сугерираат дека, понекогаш, AMOC нагло се затвора, што доведува до големи климатски промени за само неколку децении.

Во новото истражување, објавено викендов во списанието Science Advances, научниците откриле дека протокот на свежа вода во Атлантскиот океан, на географска широчина од 34 степени јужно (широчината каде што се наоѓа Јужна Африка) може да укаже на клучно предупредување за претстојниот колапс на AMOC. Тимот откри дека околу 25 години пред да пропадне AMOC, овој проток достигнува минимум.

„Се приближуваме до пресвртната точка, но не можеме да утврдиме колку сме далеку од таа точка“, изјави за Live Science првиот автор на студијата, Рене М. ван Вестен, постдокторски истражувач по морска и атмосферска наука на Универзитетот во Утрехт.

Бидејќи издигнувањето и потонувањето на AMOC зависи од соленоста на водата, оваа циркулација е многу чувствителна на приливот на свежа вода, додава ван Вестен. Како што се загрева климата и се менуваат моделите на врнежи, се менуваат и моделите на слатката вода во океанот.

Доколку АМОС запре во блиска иднина, последиците би биле страшни. Без AMOC, северната хемисфера би станала постудена, а јужната хемисфера би станала потопла, иако во помал степен. Ефектите варираат во зависност од регионот, но Европа ќе биде тешко погодена, вели ван Вестен, додавајќи дека тогаш би се очекувало ладење помеѓу 5 до 10 степени Целзиусови во рок од еден век.

„Тоа е огромен замав, дури и во споредба со сегашното ниво на климатски промени, кое веќе има влијанија“, додава ван Вестен.

Колапсот на AMOC исто така ќе доведе до промени во врнежите низ целиот свет. На пример, врнежливите и сушните сезони во дождовните шуми на Амазон ќе ги заменат местата, што ќе доведе до големи еколошки влијанија, пишуваат истражувачите во трудот.

Извор: Livescience